Hongerland Zambia kampt met onverwacht maïsoverschot

We zijn wel verrast door onze productiviteit - dit is al de tweede goede oogst op een rij, zegt de boer Norton Chirwa. Hij maakt zich zorgen dat private maïshandelaars misbruik zullen maken van het gebrek aan opslagcapaciteit in het land. Veel schuren en silo’s zijn vervallen omdat de regering die in 1991 aan de macht kwam, alle landbouwsubsidies afschafte. In 2001 gooide de regering het roer weer om, maar nu is er te weinig geld om snel nieuwe opslagplaatsen te bouwen. Daardoor worden de boeren nu gedwongen hun oogst snel te verkopen, al zijn de prijzen laag.

Ook de overheid is een belangrijke klant van de Zambiaanse maïsboeren. Die zijn ontevreden omdat de staat veel maïs op de pof wil aankopen. Volgens Ajay Vashee, de voorzitter van de Zuidelijk Afrikaanse Federatie van Landbouwvakbonden, hebben de boeren daar slechte ervaringen mee. De regering kwam vroeger te laat met geld over de brug, zodat de grote meerderheid van kleine boeren de aankoop van zaaigoed en meststoffen moest uitstellen.

Zambia is van plan maïs te exporteren naar Zimbabwe, Angola, Malawi en Kenia, allemaal landen die nog wel met voedselproblemen kampen en waar maïs net als in Zambia een belangrijk voedselgewas is. Ook de Democratische Republiek Congo zou Zambiaanse maïs willen invoeren. Frida Luhila, de directeur van het Food Reserve Agency (FRA), een Zambiaanse staatsinstelling die maïs en andere graansoorten aankoopt voor de nationale voedselvoorraad, zegt dat er al 50.000 maïs verkocht is aan Angola. Als het land ervoor kan betalen, kunnen er nog meer leveringen volgen. Malawi heeft 1.000 ton aangekocht en zou nog eens 70.000 ton willen hebben.

Door opeenvolgende droogteperiodes had Zambia net als de meeste andere landen in de regio de voorbije jaren met massale voedseltekorten te kampen. Die zorgen zijn nu zo goed als vergeten, al waarschuwt het Wereldvoedselprogramma, een VN-instelling die zich toelegt op noodhulp, dat er nog 430.000 Zambianen in streken leven waar de voedselbevoorrading niet zeker is. Mensen die door de voorbije hongersnood alles hebben verloren, hebben nog altijd hulp nodig. De grote aantallen aids-patiënten in het land blijven ook op hulp aangewezen.

De recordoogst van dit jaar is deels een gevolg van de herinvoering van landbouwsubsidies in 2001. Veel boeren profiteren ook van nieuwe technieken en de introductie van peulvruchten, maniok, gierst en zoete aardappelen, landbouwgewassen die minder water nodig hebben of sneller groeien dan maïs. (PD)