Gezocht in Georgië, gouverneur in Oekraïne

Oekraïne heeft Saakashvili dan toch benoemd tot gouverneur van de provincie Odessa.

De eerste nieuwsartikels verschenen reeds vrijdagavond, maar werden toen nog ontkend door de Oekraïense overheid.

Zaterdag werd zijn benoeming officieel bevestigd.

In Odessa spreekt een groot deel van de bevolking Russisch en de regio is opgemaakt uit een complexe ethnische mix. Het heeft te maken met grootschalige corruptie en lijdt onder de aanhoudende oorlog in het land.

De beloofde hervormingen blijven voorlopig namelijk uit.

De provincie er terug bovenop helpen wordt dan ook aanzien als broodnodig om het land bijeen te houden en ervoor te zorgen dat ze op westerse koers blijft.

De verwachtingen tegenover Saakashvili’s benoeming zijn verschillend, maar zijn succes of falen zal sowieso een invloed hebben op de positie van Oekraïens president Poroshenko in zijn geboorteregio.

De beloofde hervormingen blijven voorlopig namelijk uit en Odessa moet het paradepaardje van die hervormingen worden. 

Hervormingen

Saakashvili geniet een nogal uiteenlopende reputatie, hij staat zowel als een hervormer maar ook als een onvoorspelbaar persoon. Om de corruptie in Odessa te tackelen is hij van plan het Georgische scenario van na de Rozenrevolutie uit te voeren: massale ontslagen in overheidspersoneel, meer jonge werkkrachten aannemen, hard optreden tegen corruptie en de infrastructuur moderniseren.

Saakashvili is lang niet de enige Georgiër in Oekraïne. De voormalig Georgische minister voor economische ontwikkeling Giorgi Arveladze, voormalig justitieminister Zurab Adeishvili en zijn viceminister treden op als adviseurs voor de Oekraïense overheid.

Verder zijn de minister van volksgezondheid, viceminister van binnenlandse zaken, viceminister van justitie en vice-generaal van het parket in Oekraïne ook Georgiërs.

Zij worden vaak de genatsvale overheid genoemd. ‘Genatsvale’ is het Georgische woord voor ‘liefste’ en wordt in voormalige Sovjetstaten vaak gebruikt om minzaam over de Georgiërs te spreken.

Sommige Oekraïners zien hen als een welkome verandering en een remedie tegen hun eigen corrupte politici. Anderen zijn niet overtuigd van hoeveel verandering de Georgiërs kunnen brengen in hun land.

Machtsmisbruik

Saakashvili wordt in Georgië gezocht wegens machtsmisbruik tijdens het hardhandig neerslaan van anti-overheidsprotesten in 2007, er loopt ook een onderzoek tegen hem in de zaak van het oppositiekanaal ‘Imedi’ dat werd opgedoekt.

Enkele dagen voor het eind van zijn ambtstermijn (eind 2013) verliet Saakashvili het land en verblijft sindsdien in het buitenland. Georgië vroeg reeds in februari zijn uitlevering, maar die aanvraag werd geweigerd door de Oekraïense autoriteiten.

Een officiële reactie voor Kiev blijft uit.

In Georgië is het niet mogelijk de dubbele nationaliteit te bezitten en met zijn benoeming als gouverneur van Odessa, verliest Saakashvili de Georgische nationaliteit en ziet de Georgische overheid geen kans meer in zijn uitlevering. Oekraïne verbiedt de uitlevering van haar burgers bij wet. 

Verschillende Georgische ministers reageerden al individueel op Saakashvili’s benoeming, maar een officiële reactie voor Kiev blijft uit.

De overgrote meerderheid van het land is geschokt dat Saakashvili toch zijn paspoort inruilde voor een Oekraïens exempaar. De huidige president en minister van defensie verklaarden dat deze actie toont hoeveel Georgië precies betekent voor de oud-president.

Saakashvili’s reactie op het afstaan van zijn Georgische nationaliteit: ‘Een Georgisch paspoort staat voor mij vandaag gelijk als naar de gevangenis gaan’. Dan maar liever geen.