Vijf presidenten tegen de vrije markt

Twintigduizend mensen kwamen donderdagavond samen om vijf linkse presidenten te horen debatteren: Lula (Brazilië), Chavez (Venezuela), Correa (Ecuador), Morales (Bolivia) en Lugo (Paraguay). Een kleine helft daarvan kon het debat binnen bijwonen. De rest volgde het gesprek buiten op groot scherm. Chaos alom: een honderden meters lange file, één toilet voor de ganse massa, stakende politieagenten die de steun van Lula kwamen vragen, verkopers…buitengewoon hoe Zuid-Amerikanen daar rustig bij blijven. Krachtvoer voor iedereen die zich al eens opjaagt als de trein in Brussel vijftien minuten vertraging heeft.
Lula parafraseerde de crisis op humoristische wijze: “Het is toch niet door de nationalisaties van Chavez of de poging tot nieuwe grondwet van Morales dat de internationale crisis uitgebroken is? Neen, deze crisis is de fout van het neoliberalisme. Berlusconi en Sarkozy zouden beter de geschiedenis bestuderen en zien dat de crisis van de heilige vrije markt begonnen is in de jaren tachtig en negentig, bij het idee dat de staat niet meer mocht ingrijpen in de economie.”
Overigens verschillen de vijf (gelukkig) ook wel van mening. Lula voerde de Bolsa Familiar en minimumlonen in, een toelage voor gezinnen die hun kinderen naar school sturen, en maakte zich daarmee populair bij grote delen van de arme bevolking. Voor de rest voert hij een vrije traditionele marktpolitiek, met belastingsvermindering voor investeerders én Economische Vrije Zones, die reiken tot in het Amazonewoud (de grootstad Manaus, die er midden in ligt). Dat levert hem massa’s kritiek op bij zijn oorspronkelijke basis: de vakbonden, landloze boeren,… Chavez forceert sociale politiek op basis van de petrodollars waarover hij beschikt, terwijl Correa die eerder gebruikt om de buitenlandse schuld af te betalen.
Allen proberen ze sociale veranderingen door te voeren, maar met oog voor de financiële gezondheid van de economie. Marktsocialisme als nieuwe tendens, of een sociaal-democratie in zijn zuivere vorm. 
Elders op het Wereld Sociaal Forum kabbelen de debatten voort. Greenpeace trekt hier enorm veel volk met zijn boot. Die kwam net terug van een campagne op de Amazone, waarbij ze ondermeer protesteerden tegen de soyahaven van Cargill in Santarém.
Het Forum speelt zich af aan de twee universiteiten van de stad. Op de campus zijn er dagelijkse betogingen, o.m. tegen de aanwezigheid van de auto’s van leveranciers die op en aan rijden. Gelukkig duren die manifestaties niet al te lang, stel je voor dat de ganse bedoening zonder water komt te zitten…
De universiteiten liggen aan een tweevaksweg, midden in een volkswijk. Gevolg: urenlange files van duizenden mensen die hun workshop proberen te bereiken en daar een viertal uur later ook in slagen. Wachten is een dagelijkse bezigheid in dit deel van het land: wachten op bussen, toiletten, winkels die opengaan, administraties,…voor een ongeduldige Belg onvoorstelbaar! 
Filip De Bodt
Méér verslaggeving vind je op http://www.uilekot.org