De waarheid past niet in een soundbyte

Als je een leugen maar vaak genoeg vertelt, wordt ze de waarheid. Deze uitspraak wordt toegeschreven aan Lenin, die zijn krant dan ook niet voor niets Pravda of de Waarheid noemde. Lenins gevleugelde woorden zouden overigens ook kunnen dienen als baseline voor grote reclame-agentschappen en –jammer genoeg– voor niet weinig media.
Tijdens een ochtendlijk radiogesprek over de recente zelfmoordaanslag in Iran, waarbij een deel van de top van de Revolutionaire Gardes vermoord werd, merkte de interviewster met dienst op dat dit toch wel een heel gevaarlijke situatie creëerde, ‘aangezien Iran over atoomwapens beschikt’. Gelukkig corrigeerde Bruno de Cordier van de Universiteit Gent haar. Niet Iran, maar Pakistan, India en Israël zijn de atoommachten in de regio. Het tapijtbombardement met meningen over de “Iraanse nucleaire dreiging” heeft zijn effect duidelijk niet gemist, als zelfs nieuwsankers verdenkingen of verwachtingen voor gerealiseerde en bewezen waarheid houden.
Niet dat het allemaal zo eenvoudig te volgen is in dat deel van de wereld – noch in enig ander werelddeel, trouwens. Niemand zal het u kwalijk nemen als u niet alle nuances en details kent van de complexe conflicten, de strijdende partijen en hun uitgesproken of ondergrondse coalities in India, Pakistan, Afghanistan en Iran. Net zo min verwachten we van elkaar dat we bijgehouden hebben welke rebellenbewegingen in de Democratische Republiek Congo de dienst uitmaken in de verschillende regio’s en provincies, en welke er samenwerken –of alweer niet meer– met het regeringsleger, en of dat in het voordeel is van de Congolese boeren, burgers en buitenlui. Wel onvergeeflijk is de neiging om het ingewikkelde dan maar te versimpelen tot soundbytes of te herleiden tot eenvoudige en eenduidige tegenstellingen die passen in het format van een praatprogramma.
Alleen dogmatische ideologen of opportunistische uitgevers beweren dat ze de waarheid kennen en kunnen samenvatten in hapklare brokken informatie. Jammer genoeg heeft de wereld een overschot aan mercantiele en politieke praatjesmakers. Het is bovendien gevaarlijk om mensen die populistische boeken schrijven of onzinnige politieke slogans lanceren af te doen als democratische folklore.
Vaak hebben zij het immers over de kwetsbare levens van mensen die in de marge van het wereldnieuws waardige levens proberen te leiden. De informatie en het politieke debat daarover verdienen een ernstige behandeling, want uiteindelijk zal gevoerd beleid kansen creëren of afnemen, levens redden of verloren laten gaan, samenlevingen verbinden of diep verdelen. Dat is van een andere orde dan de vraag of Tom Boonen of Philippe Gilbert de beste Belgische renner van het jaar is.
In MO*69 doet de redactie haar maandelijkse poging genuanceerde informatie toegankelijk te maken en reële conflicten in hun bredere context te plaatsen. De discussie over zin of onzin van ontwikkelingshulp. De werkelijkheid zoals ze is in de onderbuik van het vroegere Oostblok. De twijfelachtige aanpak van de financiële en economische crisis. De ongekende diversiteit van het diverse Vlaanderen. De tegenstellingen in Latijns-Amerika.
Het zijn stuk voor stuk thema’s die aanleiding kunnen geven tot vette koppen en alarmerende verhalen. Bij MO* kiezen we liever voor stevig doortimmerde analyses en menselijke verhalen die zich niet houden aan de politieke programma’s van meerderheid, oppositie of tegenpartij. En het goede nieuws is dat steeds meer mensen dat appreciëren. Volgens het Centrum voor Informatie over de Media steeg het aantal MO*-lezers het voorbije jaar met acht procent, van 244.500 tot 261.500. U zoekt dus niet naar een vaste Waarheid, maar naar een betrouwbare benadering van de werkelijkheid. Het is voor ons een plezier u daarbij van dienst te zijn.