Klimaat bedreigt Caraïbische graanschuur Guyana

De landbouw is in Guyana goed voor 32 procent van het bruto binnenlands product (bbp), 37 procent van alle exportinkomsten en een derde van de beroepsbevolking werkt in de sector. De belangrijkste exportproducten zijn suiker, rijst, bosproducten en vis.

David Granger, sinds kort de nieuwe president van Guyana, zegt dat zijn regering zich zeer bewust is van het feit dat de klimaatverandering een grote aanslag kan plegen op de voedselzekerheid. “De laaggelegen kustgebieden verschillen van het achterland en de beboste berggebieden waar de neerslag erg hevig is. Verder naar het zuiden, dichterbij Brazilië, hebben we een landschap van savannes.”

In al die gebieden is het klimaat anders, zegt hij. “Dus als we het over klimaatverandering hebben, spreken we over een zeer complex geografisch fenomeen.”

Zeeweringen

Ongeveer 90 procent van de bevolking van Guyana leeft op de nauwe kuststrook die een halve tot een meter onder zeeniveau ligt. De kust wordt beschermd door zeeweringen die dateren uit de tijd van de Nederlandse bezetting van het land. In de afgelopen tijd hebben zware stormen de zeewering echter beschadigd, met als gevolg aanzienlijke overstromingen. Wetenschappers voorspellen dat die overstromingen zich in de toekomst vaker zullen voordoen.

De regering trekt jaarlijks 6 miljoen dollar uit voor drainage en irrigatie en heeft 100 miljoen nodig om de drainage-infrastructuur aan te passen aan de effecten van de klimaatverandering. ‘Daar moet een beleid voor komen. We moeten een koers uitstippelen waarbij burgers beschermd worden. Er moeten zeeweringen komen, fatsoenlijke drainage en irrigatie, anders spoelen we weg’, zegt Granger.

Hij verwijst naar een overstroming van tien jaar geleden, waar veel kustplaatsen door getroffen werden. ‘We hebben miljarden dollars verloren aan overstromingen. Traditioneel komt onze bescherming van zeeweringen, maar we moeten nu ook kijken naar excessieve houtkap en herbebossing.’

Regenwoud

Ongeveer 80 procent van Guyana bestaat uit een regenwoud dat qua oppervlakte vergelijkbaar is met Engeland. Onder de jungle en savanne bevinden zich goud, diamanten en bauxiet, belangrijk voor de Guyaanse economie.

‘De grootste kosten dienen zich aan als we ooit van de kust naar het hoger gelegen binnenland moeten verhuizen’

Noorwegen heeft Guyana maximaal 250 miljoen dollar beloofd voor het voorkomen van ontbossing en het handhaven van bepaalde standaarden. Tot nu toe werd 190 miljoen  van dat bedrag uitgekeerd. Het is een van de hoogste uitkeringen wereldwijd onder een bilateraal REDD+-partnerschap. Alleen Brazilië blijft Guyana in dit opzicht voor.

‘De grootste kosten dienen zich aan als we ooit van de kust naar het hoger gelegen binnenland moeten verhuizen’, zegt Granger. ‘Een soort doomsday-scenario. Daar denken we liever niet aan, maar je weet nooit wanneer er een catastrofe toeslaat.’

De Guyaanse president zegt dat het land ook een deel van de winst opzij zet uit de inkomsten van de winningsindustrie. ‘Inkomsten uit goud, hout, diamanten en bauxiet gaan naar een fonds, zodat onze kinderen niet geconfronteerd worden met verwoestende armoede. We kunnen niet altijd afhankelijk zijn van giften.’

Ziekten

De klimaatverandering op Guyana kan ook gevolgen hebben voor andere landen, zoals Barbados, zegt Jamilla Sealy, regionaal voorzitter van het Caraïbische Jongeren Milieunetwerk (CYEN). ‘Een grote overstroming op Guyana waarbij de grote rivieren buiten hun oevers treden, kan via de oceaanstromingen ook onze kust bereiken. Daardoor kunnen vissen sterven en krijgen koraalriffen in Barbados te maken met stress. De klimaatverandering vergroot ook de kans op ziekten zoals gele koorts en malaria.’

De import uit Guyana groeide voor Barbados het snelst van alle Caricom-landen, met uitzondering van Trinidad en Tobago, blijkt uit cijfers van de Centrale Bank van Barbados. Barbados importeert jaarlijks voor meer dan 15 miljoen dollar goederen uit Guyana. Het hele Caraïbische gebied geeft jaarlijks 3,5 miljard dollar uit aan voedselimport.

Sealy wijst erop dat kleine eilandstaten zoals die in het Caraïbische gebied als eerste de impact van de klimaatverandering voelen. ‘Dankzij onze omvang, hebben we beperkt beschikking over water en voedsel. We importeren olie. Dus als er iets gebeurt in een ander land dat beschikt over de olie en het voedsel, zijn we zeer kwetsbaar.‘