1 jaar burgeroorlog in Soedan: land loopt leeg, geweld duurt voort

Een jaar nadat in Soedan een bloedige burgeroorlog is uitgebroken, ontvluchten nog steeds elke dag duizenden Soedanezen hun land, laat het VN-vluchtelingenagentschap weten. De gevechten tussen het regeringsleger en de milities van de Rapid Support Forces gaan intussen onverminderd door.

Het voorbije jaar hebben minstens 8,5 miljoen Soedanezen noodgedwongen huis en haard moeten verlaten vanwege het geweld, volgens cijfers die de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR op dinsdag vrijgaf. Dat is meer dan een op de zes inwoners. 

De meeste van hen zijn op de vlucht in eigen land, 1,8 miljoen mensen hebben de grenzen overgestoken. Volgens de VN is het een van de grootste humanitaire- en vluchtelingencrises ter wereld. 

‘Hoewel de oorlog een jaar geleden begon, steken dagelijks duizenden mensen de grens over alsof de noodtoestand gisteren is uitgebroken’, zei UNHCR-woordvoerster Olga Sarrado dinsdag op een persconferentie in Genève.

Overbelaste opvanglanden

Wie het oorlogsgeweld ontvlucht komt in kampen terecht die overvol zijn en waar niet kan voldaan worden aan basisbehoeften, zowel in Soedan zelf als in de buurlanden. Zo verblijven er 150.000 Soedanezen in het grensgebied met Tsjaad, dat nooit eerder zoveel vluchtelingen ontving. 

In Zuid-Soedan, een van de armste landen ter wereld, arriveren elke dag meer dan 1800 vluchtelingen. In Ethiopië, dat al een van de grootste vluchtelingenpopulaties op het Afrikaanse continent herbergt, kwamen het voorbije jaar ook al minstens 50.000 nieuwe vluchtelingen aan. Deze landen zijn zwaar overbelast, volgens de UNHCR, terwijl de noden van de mensen op de vlucht groot zijn. 

‘Veel gezinnen zijn van elkaar gescheiden en zijn in shock.’

‘De mensen die de grens oversteken, meestal vrouwen en kinderen, komen in afgelegen gebieden aan met weinig tot niets en zijn wanhopig op zoek naar voedsel, water, onderdak en medische zorg’, aldus Sarrado. 

‘Veel gezinnen zijn van elkaar gescheiden en zijn in shock. Mensen, ook kinderen, hebben vreselijk geweld meegemaakt, waardoor psychosociale hulp een prioriteit is. Veel kinderen komen ondervoed aan’, zegt ze.

Volgens waarnemers neemt het geweld tegen burgers niet af naarmate de burgeroorlog vordert, ook seksueel geweld gaat onverminderd door. Volgens UNHCR is de stedelijke middenklasse bijna volledig vernietigd: architecten, artsen, leraren, verpleegkundigen, ingenieurs en studenten hebben alles verloren.

Een jaar oorlog

Op 15 april gaat de oorlog in Soedan zijn tweede jaar in. Het land is verwikkeld in een bloedige strijd tussen twee rivaliserende militaire facties:de Soedanese strijdkrachten onder leiding van generaal Abdel Fattah al-Burhan enerzijds, en de paramilitaire groepering Rapid Support Forces (RSF) onder leiding van Mohammed Hamdan Dagalo anderzijds. Beide generaals vechten om de macht en de controle over de natuurlijke rijkdommen van het land - het straatarme Soedan is de tiende grootste goudproducent ter wereld. 

Door het geweld is meer dan de helft van de bevolking afhankelijk van noodhulp, en bijna 18 miljoen mensen hebben te maken met acute voedselonzekerheid, zo waarschuwen de Verenigde Naties. Amnesty International stelde vast dat beide strijdende partijen zich schuldig maken aan ernstige mensenrechtenschendingen.