'Wanhoop drijft Zuid-Afrikanen richting twijfelachtige leiders'

Damon Galgut, auteur van o.a. De goede dokter en Het bedrog, omschrijft de huidige periode als ‘een tijd waarin er geen helden meer zijn. De helden van gisteren zijn de machthebbers van vandaag, en ze tonen zich net zo feilbaar en onoprecht als gewone mensen overal ter wereld.’ In MO*58 (woensdag 24 september) verschijnt een uitgebreid portret van de schrijver. Hierbij een kort uittreksel.
De ontgoocheling over de voorspelbare kleinheid van de mensen aan de macht is begrijpelijk, vindt Galgut, gezien de onmenselijke offers die in Zuid-Afrika gebracht werden om af te geraken van de apartheid. Zelf verwacht hij niet dat leiders gespeend zijn van ambiguïteit en compromissen –wél van corruptie en gekuip. ‘Ik weet niet waar dit land zou staan zonder een held als Nelson Mandela, maar de mythe mag het zicht op de werkelijkheid niet belemmeren. En wat we vandaag hebben, is alleen de realiteit, met zijn overschot aan politiek geknoei en moreel gesjacher. Zuid-Afrikanen blijven het bijzonder moeilijk hebben om te ontwaken uit de droom dat we een bijzonder land zijn waar goedheid en kracht kunnen regeren. Bij gebrek aan nieuwe Mandela’s investeren ze hun geloof en bewondering in bijzonder twijfelachtige figuren. En dat belooft weinig goeds voor de toekomst.’
‘We leven nog steeds met de contouren van de oude uitsluiting, maar er zijn veel nieuwe en onberekenbare elementen bijgekomen, wat de mix nog gevaarlijker maakt. De arme zwarte meerderheid heeft decennia gewacht op verandering en het geduld van die mensen raakt op. Het anti-immigrantengeweld van enkele maanden geleden kwam van die verarmde en gefrustreerde klasse, die zichzelf ziet als de ware achterban van de nieuwe ANC-leider Jacob Zuma.’
Galgut weet dat de woede van de armen het tragische resultaat is van decennia blank minderheidsbewind. Maar hij vindt ook dat de nieuwe generatie politici vreselijk faalt. Galgut kan zich daar behoorlijk over opwinden, want als een kleine groep machthebbers zich extreem verrijkt op basis van steekpenningen terwijl de grote meerderheid van de bevolking verwaarloosd wordt en in armoede blijft leven, dan schiet er straks niets meer over van de belofte op een nieuw land, een betere toekomst, een regenboog aan de horizon.
‘We bevinden ons op een uiterst gevaarlijk punt in onze geschiedenis. De goodwill van vijftien jaar geleden is opgebruikt en dat creëert blijkbaar een vruchtbare voedingsbodem voor populistische politiek. De rechterlijke macht, de grondwet en de rechtsstaat zelf liggen vandaag onder vuur. Als we niet alert zijn, eindigen we waar we begonnen zijn: bij een autoritair systeem, al zullen de lakens nu uitgedeeld worden door mensen van een andere kleur en gezindte.’
Damon Galgut komt voor de voorstelling van Het bedrog op 5 oktober naar Antwerpen, in het kader van Het Andere Boek.