“VS moeten meedoen aan antiracismetop VN”

De Durban Review Conference, die van 20 tot 25 april in Genève plaatsvindt, is het vervolg op de Wereldconferentie tegen Racisme, Rassendiscriminatie, Xenofobie en Aanverwante Intolerantie (WCAR), die in 2001 in het Zuid-Afrikaanse Durban gehouden werd. Die top werd een mislukking, vooral omdat bakken kritiek over Israël werden uitgestort. Die sfeer werd nog aangewakkerd door een parallelle bijeenkomst van ngo’s, waarop Israël het eveneens hard te verduren kreeg. Israël en de Verenigde Staten besloten nog tijdens de conferentie op te stappen.
Durban 2 willen ze nu helemaal boycotten omdat de islamitische landen te veel hun stempel drukken op de voorgestelde slotverklaring. Amerikaanse mensenrechtenorganisaties hopen president Obama alsnog op andere gedachten te brengen. “De Durban Review Conference is een van de belangrijkste internationale platforms om de uitroeiing van racisme, rassendiscriminatie, xenofobie en aanverwante intolerantie te bespreken”, schrijven ze in een brief aan Obama. “Gezien de brutale geschiedenis van slavernij en rassenscheiding in de Verenigde Staten heeft uw regering veel bij te dragen tot deze bespreking. Een boycot zou niet stroken met uw beleid van nauwere banden met de internationale gemeenschap.”
De oproep verwijst naar Obama’s verzoenende videoboodschap aan Iran op 20 maart. “U hebt onlangs getoond dat uw regering bereid is in dialoog te treden met regeringen waarmee u het niet altijd eens bent, zoals de Islamitische Republiek Iran, en we juichen die beslissing toe.” De organisaties zeggen tot slot dat het voor het eerst zou zijn dat de Verenigde Staten niet zouden deelnemen aan een VN-conferentie. “Die houding is zelfs radicaler dan die van de regering-Bush, aangezien de vorige regering tenminste nog de vorige conferentie bijwoonde voordat ze zich terugtrok.”

Aangepaste tekst

Het zit er al maanden bovenarms op over Durban 2. De islamitische landen stuurden in hun eerste ontwerpen weer aan op een veroordeling van Israël als een racistische bezettingsmacht en wilden ook een passage over godslastering in de tekst. Israël, Canada, de VS en Italië trokken zich eind vorig jaar terug en ook Australië, Nieuw-Zeeland en andere EU-landen dreigden met een boycot. Een aangepaste tekst, opgesteld door een werkgroep onder leiding van Rusland, vindt evenmin genade in de ogen van Tel Aviv. Volgens VN-functionarissen zijn de expliciete verwijzingen naar Israël geschrapt uit de tekst maar het land liet twee weken geleden weten dat het nu impliciet geviseerd wordt.
Kort na het aantreden van Barack Obama als president was er enige hoop ontstaan toen de VS-delegatie in de VN-werkgroep die de slotverklaring opstelt, zich plotseling actiever opstelde. De voorbije twee jaar had Washington alleen lagere functionarissen afgevaardigd, en die namen zelfs niet aan de debatten deel. Vorige maand kondigde delegatieleider Mark Storella aan dat zijn land de mogelijkheid wilde onderzoeken om vorderingen te boeken in de voorbereiding van de conferentie. Maar dat leidde dus nog niet tot een Amerikaanse deelname aan Durban 2.