Venezolaanse diamanten onder de microscoop

De Venezolaanse regering zegt dat het niet gemakkelijk is om de uitgestrekte landsgrenzen te controleren, maar verzekert dat zij wil meewerken aan het Kimberley Process (KP). Venezuela is een van de drie Latijns-Amerikaanse landen meedoen aan het KP, naast Brazilië en Guyana. Het Kimberley Process is een intergouvernementeel initiatief.
Venezuela is niet betrokken bij smokkel van zogenoemde conflictdiamanten of ‘bloeddiamanten’. Die werden de afgelopen twee decennia gebruikt om burgeroorlogen en illegale gewapende groepen in landen als Angola, Ivoorkust, de Democratische Republiek Congo en Sierra Leone te financieren.
Maar volgens KP-voorzitter Karel Kovanda zijn er “sterke indicaties dat Venezuela zich niet aan de afspraken houdt.” Caracas heeft zich niet gehouden aan de plicht om statistieken en rapporten te leveren voor de KP-certificering, een systeem dat moet garanderen dat lidstaten diamanten volgens de regels verhandelen.
Tijdens een KP-bijeenkomst in juni kondigde Venezuela aan stappen te zullen zetten om meer inzicht te geven in de handel en productie van diamanten. Desondanks moet het land zich tijdens de plenaire vergadering, van 5 tot 8 november in Brussel, verantwoorden.
Meldingen over onregelmatigheden in Venezuela komen van de niet-gouvernementele organisatie Partnership Africa Canada (PAC). PAC was actief betrokken bij de oprichting van het Kimberley Process, een overeenkomst van 47 regeringen, de internationale diamantindustrie en maatschappelijke organisaties, gesteund door de Verenigde Naties. Venezolaanse diamanten zouden volgens PAC naar Guyana en Brazilië worden gesmokkeld.
Venezuela heeft de afgelopen twee jaar niet over de diamantproductie gerapporteerd aan het Kimberley Process, ondanks het feit dat in het land jaarlijks voor vijftien tot dertig miljoen dollar aan diamanten wordt gedolven, zegt Ian Smillie, onderzoekscoördinator van PAC.
Uit een rapport dat PAC in 2006 publiceerde, blijkt dat Venezolaanse diamanten onder het toeziend oog van de Venezolaanse autoriteiten naar Guyana en Brazilië worden gesmokkeld. Daar worden ze ‘witgewassen’ als legale KP-diamanten, waardoor het KP-systeem ondermijnd wordt, zegt Smillie.
Het Kimberley Process, dat in 2002 in het leven werd geroepen in de Zuid-Afrikaanse stad Kimberley, wil dat landen die diamanten produceren, deze certificeren. Importeurs zou verboden moeten worden om niet-gecertificeerde diamanten te importeren.
De 47 KP-deelnemers, waaronder de Europese Unie, vertegenwoordigen 99,8 procent van de diamantproductie in de wereld. Venezuela is het enige KP-land dat geen inspectieteam van het Kimberley Process heeft uitgenodigd om handhaving van de regels te controleren, zegt Corinna Gilfillan van Global Witness, een organisatie die onderzoek doet naar de relatie tussen exploitatie van natuurlijke hulpbronnen en corruptie of conflicten.
Caracas verwerpt de beschuldigingen. “Venezuela werkt mee aan het Kimberley Process door periodiek maandelijkse statistieken te verschaffen over de diamantproductie in het land”, zegt Javier Medina, directeur planning van het ministerie van Basisindustrie en Mijnbouw. “Een niet-gouvernementele organisatie heeft ongunstige rapporten over ons gepubliceerd, niet het bestuur van het Kimberley Process. Aan dat bestuur zullen we tijdens de conferentie in Brussel een nieuw rapport over de situatie presenteren”, zegt Medina.
Hij wijst erop dat het “niet gemakkelijk is om te voorkomen dat een Venezolaan, met bijvoorbeeld drie miljoen dollar aan diamanten in een luciferdoosje, de grens oversteekt.”