Uribe op zoek naar internationale bemiddelaars

Uribe zegt dat hij zo snel mogelijk een ontmoeting wil met
VN-secretaris-generaal Kofi Annan en met vertegenwoordigers van de VS en van
Europese en Latijns-Amerikaanse landen. Uribe verklaarde maandag overigens
ook dat de rechtse doodseskaders in het land de wapens moeten neerleggen om
toegelaten te worden tot de vredesonderhandelingen onder toezicht van de
internationale gemeenschap. De tegenstanders van Uribe in de
presidentsverkiezingen noemden hem de kandidaat van de paramilitairen.

Eigenlijk dwingt niets Uribe om vaart te zetten achter nieuwe
onderhandelingen met de gewapende groepen: de Colombianen zijn even
onderhandelings- als oorlogsmoe. Vier jaar geleden had Andrés Pastrana
onmiddellijk na de presidentsverkiezingen een ontmoeting met de leiders van
de FARC, de grootste rebellengroep in het land. Kort daarna begon de
regering officieel te onderhandelen met de FARC, en wat later ook met het
ELN, de andere grote Colombiaanse guerrillagroep. Een staakt-het-vuren was
nooit een voorwaarde voor die gesprekken. En om de discussies met de FARC te
laten slagen, trok het leger zich zelfs terug uit een gebied dat zo groot is
als Zwitserland. De vredesgesprekken werden geregeld door opflakkerend
geweld onderbroken, maar Latijns-Amerikaanse en Europese bemiddelaars
trokken het proces telkens weer vlot. Maar na bijna vier jaar hebben de
gesprekken nog maar nauwelijks resultaten opgeleverd. De regering brak
uiteindelijk de onderhandelingen met de FARC af nadat die groep een senator
had ontvoerd en aanvallen bleef uitvoeren terwijl de onderhandelingen
liepen.

Uribe, een voormalige gouverneur van het door geweld verziekte departement
Antioquia en ex-burgemeester van het beruchte Medellín, staat een andere
aanpak voor. Tijdens de verkiezingscampagne beloofde hij dat hij de
autoriteit van de staat zou gebruiken om de rebellen op de knieën te
dwingen en zijn voorwaarden te doen slikken. Uribe heeft onder meer
aangekondigd dat hij het leger twee keer meer middelen zal geven en een
netwerk van een miljoen informanten zal opzetten om de gewapende groepen in
het nauw te drijven.

Waarnemers achten het onwaarschijnlijk dat de rebellen en de doodseskaders
hun wapens aan de kant zullen leggen om te gaan onderhandelen met Uribe.
Voor de verkiezingen stelden de FARC dat ze vredesgesprekken met de regering
willen hervatten als het leger wordt teruggetrokken uit 29 gemeenten in het
zuiden van het land. De FARC willen wel onderhandelen over een bilateraal
staakt-het-vuren, maar eisen dat de regering ook meteen werk maakt van
economische hervormingen en de paramilitaire groepen aanpakt.

Uribe, wiens vader in 1983 door de FARC werd vermoord en die zegt zelf 15
moordaanslagen te hebben overleefd, is niet meteen een ideale
gesprekspartner voor de Colombiaanse rebellen. Tijdens zijn gouverneurschap
in Antioqia ontstonden daar de Convivir-groepen, gewapende burgerwachten die
banden hadden met het leger en dienst deden als informanten bij acties van
de regeringstroepen tegen de guerrilla. De Convivirgroepen vormden een
voedingsbodem waaruit later paramilitaire doodseskaders groeiden die zelf de
strijd met de guerrilla en hun vermeende sympathisanten onder de
burgerbevolking aangingen. De AUC, de grootste paramilitaire groep in het
land, beschreef Uribe op zijn website maandag als een waardige president.

Maar Uribe wil niet enkel een president van oorlog en vrede zijn. Hij heeft
ook beloofd corruptie en vriendjespolitiek aan te pakken, en wil ook een
revolutie in gang zetten in het onderwijs. De komende jaren zouden er in
Colombia anderhalf miljoen kinderen meer naar school moeten kunnen gaan; aan
de universiteiten komen 400.000 nieuwe studieplaatsen. Studenten krijgen de
mogelijkheid zachte leningen aan te gaan, en de leerkrachten en docenten
zullen permanent geëvalueerd worden.