Ugandese president censureert ‘persleugens’

Radiopresentator Andrew Mwenda ontkent de beschuldigingen die hem ten laste worden gelegd. Hij werd vrijdag opgepakt nadat hij op zijn private radiostation K-FM een talkshow presenteerde over de mogelijke oorzaken van de helikoptercrash van Garang op 30 juli. Hij beschuldigde de regering Garangs dood te hebben veroorzaakt door hem onder meer in een waardeloze helikopter te laten terugvliegen naar Sudan.

De overleden vice-president was een voormalige leider van een rebellenbeweging die in januari na 21 jaar burgeroorlog een vredesakkoord tekende met de Sudanese regering. Na de crash verschenen zowel in de Sudanese als de Ugandese pers speculaties dat zijn dood geen ongeluk was maar een aanslag. Sudan ontkent formeel, maar de geruchten gaven toch aanleiding tot rellen waarbij minstens 130 Sudanezen omkwamen.

Andrew Mwenda deed sterke uitspraken op het hoogtepunt van een grote spanning in Sudan die al hadden geleid tot de dood van honderden mensen, zei de Ugandese minister van Informatie Nsaba Buturo. “Iedereen herinnert zich wat er in 1994 in Rwanda gebeurde.

De Ugandese private sensatiekrant The Red Pepper schreef eerder dat Garang twee keer in het hoofd was geschoten voor de crash. Daarop dreigde de Ugandese president Yoweri Museveni The Red Pepper te sluiten, net als de andere private kranten The Weekly Observer en de Daily Monitor. Bij deze laatste krant is radiojournalist Mwenda tegelijk politiek redacteur.

Ik ben de verkozen leider van de Ugandezen. Ik heb dus het ultieme mandaat om hun zaken te regelen, zei Museveni. Ik zal niet langer een krant tolereren die zich als een gier gedraagt. Voor hen is de miserie van anderen plezier. Ik zal de krant simpelweg sluiten. Gedaan. Einde. Deze kranten moeten stoppen of we zullen ze stoppen.

Kort daarop sloot de Ugandese Raad voor Radio en Televisie K-FM radio, een dochter van de Daily Monitor, officieel omdat de zender met de uitspraken de mediawet had geschonden.

De sluiting leidt tot fel protest. Bedreigingen door de president en andere politieke leiders tegen de media zijn verontrustend en de voorbode van moeilijke tijden voor de democratie in Uganda, zegt het hoofd van het Nationaal Instituut van Journalisten van Uganda, Linda Nabusayi Wamboka. Deze daad, in een tijd dat het land door een politieke overgangsperiode gaat naar een meerpartijendemocratie, heeft onnodige woede en risico’s veroorzaakt en verergert de nationale veiligheidssituatie.

Wamboka riep op K-FM te heropenen terwijl de Ugandese Raad voor Radio en Televisie verdergaat met het onderzoek naar de houding van Mwenda, en vindt dat mediaorganisaties bij dat onderzoek moeten worden betrokken. Ze merkte daarbij op dat haar organisatie geen onverantwoordelijke journalistiek vergoelijkt.

Scherpe kritiek op de sluiting van de radiozender kwam er nog van de vice-voorzitter van het Oost-Afrikaanse Media-instituut EAMI, Michael Wakabi, en van de mensenrechtenorganisatie Foundation for Human Rights Initiative. (ADR/MM)