Tips voor de tsunami-toerist

Wie een maand na de vloedgolf de stad Banda Atjeh op Sumatra bezoekt, als humanitair werker of gewoon als tsunamitoerist – zo zijn er nogal wat - houdt best rekening met enkele tips. Eerste regel: probeer niet te veel te betalen voor onderdak of voor voedsel. Tweede regel: verwacht niet in een hotel te slapen. Breng je slaapzak en luchtmatras mee.

De huurprijzen zijn behoorlijk hoog in Banda Atjeh, een stad aan de westkust
van het Indonesische eiland Sumatra. De wet van vraag en aanbod doet zijn
werk. Veel huizen staan er niet meer overeind. Maar de vraag naar bewoning
van hulpagentschappen, VN-functionarissen en journalisten lijkt vooralsnog
niet te stoppen. Meer dan 800.000 inwoners uit Banda Atjeh hebben hun huis verloren. Ze slapen in de opvangcentra of gewoon in de open lucht.

Voor de tsunami op 26 december de westkust van Sumatra verwoestte, waren
buitenlandse ngo’ niet welkom in de provincie Atjeh. Alleen organisaties die
goede banden hadden met de Indonesische regering kregen toegang tot het door
een burgeroorlog getroffen gebied.

In de jaren 1970, vóór het uitbreken van de burgeroorlog, hadden niet meer
dan tien internationale ngo’s een kantoor in de stad Banda Atjeh. Vandaag
lijkt de provinciehoofdstad overspoeld te worden door een golf van
internationale solidariteit.

Laura Worsley Brown, die in het Banda Atjeh Media Center de communicatie
tussen de hulporganisaties tracht te stroomlijnen, telt 199 buitenlandse
ngo’s en 259 media in de provincie Atjeh. Hun aanwezigheid heeft de prijzen
van primaire goederen de hoogte in gejaagd.

Worsley Brown maakt een onderscheid tussen een lichte en een zware
hulpcavalerie. Individuele journalisten of vrijwilligers beschrijft ze als
hulpparachutisten. Deze mensen werken op korte termijn en zullen Atjeh
spoedig verlaten.

Tussen de missies die op langere termijn samenwerken, verloopt de
samenwerking uitstekend. De Zuid-Koreanen hebben alle muggen en vliegen
verdelgd. Zij hebben de werkomstandigheden een stuk veiliger voor ons
gemaakt, zegt Lazaro Orlando, een Cubaanse dokter die Atjeh aanwezig is.

Muggen en vliegen verspreiden epidemieën, die zijn kunnen ontstaan doordat
duizenden lijken dagenlang zomaar op straat hebben kunnen rotten. In de
eerste vier dagen hebben we alleen maar gezocht naar overlevenden en lieten
we de lijken liggen. Pas na een week zijn we de straten beginnen
schoonmaken”, zegt Zurnalis, een Indonesische vrijwilliger.

95.000 Indonesiërs werden intussen begraven. 133.000 zijn nog steeds
opgegeven als vermist en zijn verondersteld dood te zijn. Onder de
slachtoffers zijn vooral mensen uit de midden- en hogere klasse. Zij zijn
het die immers huizen bouwden langs de kust, waar de tsunami tot vijf
kilometer landinwaarts verwoestend heeft uitgehaald. (BL/MM)