Steeds meer gemeenten worden ‘per afstandsbediening’ bestuurd

De FARC, de grootste guerrillabeweging in Colombia, riep in mei alle
burgervaders van gemeenten in de zuidelijke departementen Huila en Caquetá
waar de rechtse presidentskandidaat Alvaro Uribe een meerderheid had
behaald, op meteen ontslag te nemen als ze niet wilden vermoord worden.
Intussen hebben de rebellen dat dreigement uitgebreid tot alle 1.092
burgemeesters in het hele land en hun naaste medewerkers. Waarschijnlijk
proberen de FARC een sterke uitgangspositie te verwerven tegen 7 augustus,
wanneer Uribe als nieuwe president wordt ingezworen. Uribe wil de guerrilla
ongenadig aanpakken.

Doodsbedreigingen moeten in Colombia meestal vrij letterlijk worden
genomen. Begin juni werd de burgemeester Solita, een dop in Caquetá, het
slachtoffer van een aanslag de achtste burgemeester die dit jaar in
Colombia werd vermoord. En op 17 juli maakte de politie in Medellín de
tweede stad van het land - een bom onschadelijk in het gebouw waar zowel
het stadsbestuur als de gouverneur van het departement Antioquia gehuisvest
zijn.

Sommige lokale bestuurders uit afgelegen gebieden hebben de handdoek in de
ring geworpen. In juni namen 23 burgemeesters en ambtenaren uit het
departement Antioquia ontslag. Begin dit jaar waren de gouverneur van dat
departement, Guillermo Gaviria, en zijn adviseur voor vredeszaken Gilberto
Echeverry in handen van de FARC gevallen. En vorige week kondigden de 13
burgemeesters uit het departement La Guajira aan dat ze collectief zullen
opstappen als de overheid niet meer onderneemt voor hun veiligheid.

Maar de burgemeesters van vier grote steden - Bogotá, Medellín, Cali en
Barranquilla, zijn met een “campagne van burgerlijk verzet tegen de
geweldplegers” gestart, en ook de meerderheid van de burgemeesters uit
kleinere plaatsen denkt er niet de rebellen te gehoorzamen. In veel
gevallen hebben ze wel tot een strategische terugtocht besloten. In niet
minder dan 180 Colombiaanse gemeenten zijn de ordediensten niet permanent
aanwezig.

Zes burgemeesters uit het departement Caldas werken sinds vorige week in
moderne kantoren die voor hen werden ingericht in de regionale hoofdstad
Manizales, in het gebouw waar de gouverneur zetelt. Maar Hermógenes
Obando, hun collega uit het plaatsje Sotará in het departement Cauca, houdt
zitting op een parkbank in Popayán, de hoofdstad van Cauca. De toeristische
politie Popayán is een belangrijke bestemming - houdt een oogje in het
zeil. En drie burgervaders uit het departement Nariño behartigen de zaken
van hun dorpelingen vanuit een café, een restaurant en nog eens vanop een
parkbank.

Eén van de lokale ambtenaren die beslist hebben niet te wijken is Néstor
Ramírez, de burgemeester van San Vicente del Caguán. Dat stadje ligt in het
uitgestrekte gebied waaruit het leger vier jaar lang moest wegblijven om de
vredesgesprekken tussen de regering en de FARC mogelijk te maken. Maar die
gesprekken zijn zonder resultaat afgesprongen, en het leger is ‘Farclandia’
weer binnengetrokken. Ondanks de gespannen situatie vindt Ramírez dat hij
de plicht heeft het mandaat te vervullen waarvoor de bevolking hem heeft
gekozen. Maar veel werk verzetten kan hij niet zijn gemeenteraadsleden en
de meeste lokale ambtenaren zijn weggevlucht uit vrees voor wraakacties van
de FARC.

Minister van Defensie Gustavo Bell heeft alle burgemeesters gevraagd op
post te blijven. De regering heeft hun beloofd voor een betere bescherming
te zullen zorgen. Maar dat biedt weinig zekerheid in een land waar elk jaar
ongeveer 30.000 mensen worden vermoord en de overheid er niet in slaagt een
al 40 jaar woedende burgeroorlog te doen eindigen.