Shirin Ebadi: 'Militaire interventie werkt averechts'

‘Democratie is geen ding dat je kan inpakken en als geschenk overhandigen aan een ander volk. En mensenrechten zijn niet als clusterbommen die je over een land kan uitgooien’, zei de Iraanse Nobelprijswinnaris Shirin Ebadi maandagavond op de MO*lezing in Brussel. Op woensdagavond maakte ze die stelling een stuk concreter voor een publiek van Europese journalisten, diplomaten en defensiespecialisten tijdens het MO*debat in samenwerking met Friends of Europe en de Defense and Security Agenda.
Nadat ze uitgebreid en tot in pijnlijk detail de wettelijke discriminaties en politieke verdrukking in Iran beschreven had, concludeerde ze: ‘Ik ben dus uitermate ongelukkig met de regering en de grondwet die we nu hebben in Iran. Maar als het Westen ons wil helpen, alsjeblief, kom dan nooit met soldaten. Iraniërs zijn niet gelukkig met de mollahs die hen besturen, maar waarom zouden zij daarvoor moeten sterven? Militaire interventie en zelfs de dreiging daarmee werkt overigens averechts: het geeft het regime nog meer argumenten om vrijheden van burgers te beperken én het zorgt voor een nationalistische reflex waarvan het regime gebruik kan maken.’
Als Europa echt geïnteresseerd is in solidariteit met de Iraniërs, dan moet het inzetten op dialoog, vindt Ebadi. ‘Praten doe je niet alleen met je vrienden, maar vooral ook met je tegenstrevers. Hoe kan je hen anders overtuigen om van koers of mening te veranderen?’
Opvallend was het passionele pleidooi van Shirin Ebadi om naast de noodzakelijke dialoog van regering tot regereing, parallel ook meteen in te zetten op dialoog van parlement tot parlement én op dialoog onder middenveldorganisaties. ‘Er zijn meer dan 70 miljoen Iraniërs om mee te spreken. Waarom zou Europa dan alleen met de president en twee ministers spreken?’
In de rand maakt Ebadi zich overigns écht boos over het feit dat ze tijdens een Europees-Iraanse dialoog over mensenrechten in 2004 geen gehoor vond bij de Europese delegatie om ook haar stem te laten horen.