Regio bereidt zich voor op komst El Niño

El Niño is een warme oceaanstroom die eens in de drie tot zeven jaar in de
buurt van Australië in de Stille Oceaan ontstaat en naar Zuid-Amerika trekt.
Hij is allesbehalve een kleine jongen: de moessonwinden in India,
overstromingen in China en Indonesië, hevige regens en droogten in
Latijns-Amerika en de Caraïben, en de ernstige droogten in Zuid-Afrika en
Australië staan allemaal op zijn palmares. In 1998, bij zijn laatste
optreden, berokkende El Niño voor tientallen miljarden euro’s schade.

De gevolgen van een optreden van El Niño in Centraal-Amerika zijn talrijk.
Door de verstoring van het klimaat ontstaan er grote droogten langs de
kustlijn van de Stille Oceaan, die uiteraard schade aanrichten aan de
landbouw, en de ideale omstandigheden vormen voor grote bosbranden, een
klassieke gesel in Centraal-Amerika. Een ander gevolg is overvloedige
neerslag op de Caraïben, met grote overstromingen tot gevolg. Ook de
visserij deelt in de klappen. Door de stijging van de temperatuur van de
kustwateren zoeken de vissen elders koelere oorden op of zwemmen naar de
diepte, buiten het bereik van de netten.

We doen wat alles we kunnen om ons zo goed mogelijk voor te bereiden. Een
nieuw rondje El Niño gaat de regio geen goed doen, vreest Oscar Santamaría,
topman van SICA. Zijn organisatie verenigt nationale overheden,
hulporganisaties en krijgt steun van donorlanden. SICA stelde een regionaal
actieplan op van zes punten om de kwalijke effecten van de droogten tegen te
gaan. Het belangrijkste punt is een snelle alarmering. Een keten van
waarschuwingssystemen moet klimatologische schommelingen rapporteren via de
meteorologische instituten en de landbouwministeries van de landen die
participeren in SICA - Belize, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras,
Nicaragua en Panama. Zo kan de landbouwsector tijdig anticiperen op
aankomende droogtes.

Maar het Amerikaanse Centrum voor Klimaatsvoorspelling noteerde al in
januari een stijging van de temperatuur van de kustwateren van Ecuador en
Peru. Volgens het Centrum is dat een teken aan de wand en staat El Niño over
ten hoogste drie maand aan de deur. De Wetenschappelijke Commissie voor
Regionale Studie van het El Niño Fenomeen in Zuid-Amerika bevestigt de
temperatuursschommeling, maar wijt die aan regionale klimatologische
schommelingen. Ook het Coördinatiecentrum voor de Preventie van Natuurrampen
in Centraal-Amerika twijfelt. Maar net als SICA neemt het Centrum het zekere
voor het onzekere en treft voorzorgsmaatregelen.

Honduras en El Salvador zullen het ergst getroffen worden, zegt Max
Campos, meteoroloog en secretaris-generaal van de Commissie voor het
Waterwezen van Centraal-Amerika. El Salvador staat het verst in de
alarmeringsfase. Volgens Antonio Arenas, hoofd van de Salvadoraanse
Nationale Dienst voor Landstudies, wordt de temperatuur van het kustwater
dagelijks genomen en worden de voorzorgsmaatregelen nu al uitgevoerd.

Een nieuwe droogte zou voor de hele regio bijzonder onwelkom zijn. Vorig
jaar werd Centraal-Amerika al geteisterd door een verschroeiende droogte -
weliswaar door lokale omstandigheden, zeggen experts - maar El Niño kan die
schade verveelvoudigen. Een recent rapport van de Economische Commissie van
Latijns-Amerika en de Caraïben schat dat de droogte van 2001 zo’n 215
miljoen euro heeft gekost. Duizenden boeren verloren hun oogst en er brak
hongersnood uit. In Guatemala stierven verschillende mensen de hongerdood.