Protest in Hongkong trekt een land, twee systemen in twijfel

China beschouwt Taiwan, een toevluchtsoord voor nationalisten na de
communistische machtsovername, als een afvallige provincie die op termijn
opnieuw moet worden ingelijfd. Peking belooft net als in Hongkong het
kapitalistische systeem in Taiwan ongemoeid te laten. De straatprotesten in
Hongkong komen bijzonder ongelegen, omdat volgende week de Britse
premier Blair op bezoek komt.

Enkele vooraanstaande Chinese politici hebben zich al op subtiele wijze van
de onpopulaire Tung gedistantieerd. De stem van het volk wordt in Peking met
grote belangstelling aangehoord, zo luidt het geruststellend. Partijkaders,
academici en agenten van de inlichtingendienst zijn naar Hongkong gestuurd
om te onderzoeken wat er precies leeft in de economische metropool met zeven
miljoen inwoners.

Hongkong is een stad met heel wat vrijheid van meningsuiting. De protesten
zijn voor de inwoners van de stad een manier om lucht te geven aan hun
opinie, zo verklaarde voormalig handelsdiplomaat Long Jongt aan
journalisten, We moeten elke legale uitdrukkingsvorm serieus nemen.

De Chinezen op het vasteland lezen in hun kranten nauwelijks iets over de
protesten in Hongkong. Volgens de officiële propaganda zijn de betogingen
gericht tegen een falende regering en geen eis voor meer democratie. De
partijgezinde Engelstalige China Daily haalde daarbij uit naar de politici
van democratisch gezinde partijen. Zij zouden het publieke ongenoegen
misbruiken om het politieke systeem in de stad te ondergraven. De
inwoners van Hongkong hebben heel wat klachten, maar dit betekent niet dat
ze erg gesteld zijn op de ‘democraten’, zo luidde het in een opiniestuk.

De protesten begonnen op 1 juli, de zesde verjaardag van de overdracht van
Hongkong aan China. Steen des aanstoots is artikel 23, een veiligheidswet
die in Hongkong alle organisaties wil verbieden die banden hebben met
verboden organisaties in China. De wet geeft de politie meer
huiszoekingsvrijheid en verbiedt journalisten geheime informatie te
publiceren. De democratische oppositie in Hongkong vreest dat dit het begin
van het einde is voor de politieke en civiele vrijheden in de havenstad.

De Hongkongers hebben nog andere redenen voor ontevredenheid. Sinds Tung
Chee-hwa in 1997 met Chinese steun tot stadspresident werd benoemd, zijn de
vastgoedprijzen met zestig procent gedaald en steeg de werkloosheid tot 8,3
procent. De regering van Hongkong scoorde ook bijzonder slecht met de manier
waarop ze de SARS-crisis aanvankelijk trachtte te minimaliseren.

Professor Yang Zhenshan van de Volksuniversiteit voor Politiek en Recht ziet
artikel 23 alvast niet als een bedreiging voor de vrijheid in Hongkong.
Vrijheid is een ding, veiligheid een ander. Wanneer er politieke onrust is,
gaat dat in tegen de belangen van de staat en dus van de bevolking van
Hongkong. De regering van Tung Chee-hwa moet hiervoor niet aftreden.