Privatisering geen discussiethema bij Wereldwaterforum

Het Wereldwaterforum duurt nog tot en met woensdag. Het alternatieve forum werd zondag afgesloten. Wederzijds wantrouwen zorgde er echter voor dat de deelnemers aan beide fora de afgelopen dagen leefden in gescheiden werelden.

Er is nauwelijks communicatie tussen deelnemers aan de twee bijeenkomsten, zegt José Ángel Gurría, gekozen secretaris-generaal van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en deelnemer aan het Wereldwaterforum. In het alternatieve forum spreken groeperingen zich uit tegen privatisering, maar geen van de 13.000 afgevaardigden op het Waterforum heeft het daarover, aldus Gurría, een voormalige Mexicaanse minister die in juni wordt geïnstalleerd als secretaris-generaal.

Voor activisten is dat geen geruststelling. Bij de start van het Wereldwaterforum, vorige week donderdag, demonstreerden zo’n vierduizend mensen in Mexico-Stad tegen waterprivatisering. Ze riepen leuzen als ‘Water is van iedereen’ en ‘Stop privatisering’. Ook werden spandoeken meegedragen waarop werd uitgehaald naar het Wereldwaterforum.

Maude Barlow, een van de bekendste wateractivisten ter wereld, hield zijn gehoor bij het alternatieve forum vrijdag voor dat het Wereldwaterforum alleen grote bedrijven vertegenwoordigt die waterbronnen willen privatiseren. Volgens de Canadese activist is het alternatieve forum het werkelijke internationale waterforum. Het officiële forum zou slechts een beperkt deel van de betrokken partijen vertegenwoordigen, aldus Barlow.

Alberto Muñoz van de Provinciale Vergadering voor het Recht op Water (APDA) uit Rosario (Argentinie), is het met Barlow eens. Het Wereldwaterforum heeft tot nu toe laten zien voor privatisering te zijn. De deelnemers zijn niet bereid te luisteren naar consumenten en armen die afhankelijk zijn van het water, zegt hij.

Gurría, die hoofd is van een werkgroep van het Wereldwaterforum die zich bezighoudt met de financiering van watervoorziening, zegt dat de afgevaardigden van de officiële bijeenkomst verwikkeld zijn in een intensieve dialoog over de vraag hoe wereldwijd de toegang tot water gegarandeerd kan worden.

Voor investeringen in water moet nu eenmaal betaald worden, zegt hij. Of het nu gaat om de Wereldbank, de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank of andere organisaties, projecten zullen gefinancierd moeten worden. Dat gebeurt met betalingen van gebruikers, met belastingheffing of met overheidsgeld, aldus Gurría.

Hij voegt eraan toe dat de deelnemers aan het Wereldwaterforum toegroeien naar een consensus over de beste manier waarop watervoorziening gefinancierd kan worden. Dat zou zijn door een combinatie van gebruikerstarieven en ontheffingen voor degenen die te weinig geld hebben om te betalen voor water.

De vraag over financiering kwam tijdens het alternatieve forum niet direct aan de orde. Maar de deelnemers beweren dat waterbronnen toebehoren aan de overheid, als openbaar goed, en dat particuliere ondernemingen geen winst mogen maken met deze eerste levensbehoefte.

Hoewel er genoeg water is voor de wereldbevolking, hebben 1,1 miljard mensen geen toegang tot water. Nog eens 2,6 miljard mensen moeten het stellen zonder sanitaire voorzieningen.

Het Vierde Wereldwaterforum trok zo’n 13.000 vertegenwoordigers van bedrijven, ngo’s en regeringen van meer dan honderd landen. Het gelijktijdig gehouden alternatieve forum trok ongeveer 2.000 activisten uit twintig landen. Voor het officiële forum, in de conferentiezaal van een bank, werden strikte veiligheidsmaatregelen getroffen, om te voorkomen dat activisten de bijeenkomst zouden verstoren. Bovendien moesten deelnemers voor registratie 600 dollar betalen.

Het alternatieve forum, dat voor iedereen vrij te bezoeken was, werd zonder veiligheidsmaatregelen gehouden in een vakbondsgebouw twintig kilometer verderop.

Wat de kloof tussen beide fora zo groot maakt, zijn negatieve ervaringen uit het verleden en vooroordelen, zegt Fabián Granda, onderzoeker aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico. Beide partijen hebben het over universele toegang tot water en zijn het erover eens dat iedereen recht heeft op water.

Het Wereldwaterforum is een initatief van de World Water Council, een niet-gouvernementeel forum van vertegenwoordigers van bedrijven, universiteiten, ngo’s en VN-organisaties. Tijdens vorige bijeenkomsten werd nadruk gelegd op het aanmoedigingen van private investeringen in watervoorziening en was er weinig aandacht voor de rol van overheden hierin. Dat laatste voedde vooral de weerstand van activisten.

Gurría zegt te hopen dat de activisten opmerken dat het Wereldwaterforum op consistente wijze oog heeft voor de armste bevolkingsgroepen in de wereld en dat niemand het over privatisering heeft. (JS)