Oude wapenmakker keert zich tegen Chávez

De nieuwe grondwet die op 2 december in een referendum wordt voorgelegd, is al goedgekeurd door het Venezolaanse parlement, waarin alleen aanhangers van Chávez zetelen.  De tekst richt een socialistische staat in, vergroot de macht van de president, maakt een onbeperkt aantal herverkiezingen mogelijk en vormt het leger om tot een “populair en anti-imperialistisch” korps.

De verrassende uithaal van Baduel versterkt het verzet tegen de grondwetswijziging. Vooral studenten zijn de voorbije weken de straat opgegaan tegen de plannen van Chávez.  Volgens het enqûetebureau Hinterlaces gaat het aandeel van de bevolking dat tegen de nieuwe grondwet is de laatste weken in stijgende lijn. Zowat 41 procent van de kiesgerechtigden is nu tegen, terwijl 31 procent zegt voorstander te zijn. Van de tegenstanders is echter zowat de helft niet van plan te gaan stemmen, wat er toch toe zou kunnen leiden dat de grondwet wordt goedgekeurd.

Met Baduel verliest Chávez een belangrijke medestander. Hij was commandant van de brigade paracommando’s die in de buurt van de hoofdstad Caracas gelegerd is toen Chávez in 2002 door een staatsgreep even van de macht verdreven werd. Baduel zorgde er mee voor dat het leger zich achter de president schaarde, zodat die kon terugkeren.

Baduel richtte in 1982 samen met Chávez en twee andere legerofficieren de Revolutionaire Boliviariaanse Beweging op, een clandestiene groep binnen het leger die in 1992 zonder succes naar de macht greep. Na een verblijf in de gevangenis begon Chávez aan zijn politieke carrière die hem in 1999 in het presidentiële paleis deed belanden. Baduel kon zijn carrière in het leger voortzetten. In 2002 kam hij aan het hoofd van de strijdmachten. Later haalde hij Chávez hem in de regering, waar hij tot juli minister van Defensie bleef.

Baduel, die op zijn persconferentie in het olijfgroen was gekleed en zich onder meer tot alle soldaten en officieren in het land richtte, stelt dat Chávez geen grondwetswijziging voorstelt, maar een “een ander land en een staatsmodel dat het volk de macht ontneemt.” Volgens de generaal biedt de nieuwe grondwet “geen antwoord op de echte problemen van het land: armoede, werkloosheid, onveiligheid en schaarste.”

De nieuwe grondwet zit vol met bepalingen waar de tegenstanders van Chávez zich zwaar aan storen. De tekst verlengt de presidentiële ambtstermijn tot zeven jaar, vergroot de macht van de president, maakt een einde aan de autonomie van de Nationale Bank en voert volksmilities in die naast het reguliere leger actief worden. De grondwet verkort ook de werkdag van acht tot zes uur en voert een algemeen systeem van sociale zekerheid in.

De oppositie is opgetogen over de onverwachte meevaller. “Dit is een sleutelmoment in de politieke en sociaal-economische crisis waarin Venezuela zich nu bevindt’, vindt de activist Alberto Franceschi. Volgens hem kan de tegenstand van Baduel leiden tot “een militaire crisis en de stabiliteit van de regering verpulveren.”

Rafael Poleo, een andere verbeten tegenstander van Chávez, voorspelt ook dat de president met zijn “socialistisch model naar het voorbeeld van Cuba” in botsing zal komen met het leger en bovendien ook met de katholieke kerk. Zondag haalde Chávez tijdens een grote meeting in Caracas nog eens uit naar de bisschoppen die zijn plannen in vraag stellen.

De Venezolaanse regering lijkt aangeslagen door de tegenstand van Baduel. Vice-president Jorge Rodríguez verklaarde dat Baduel nu “precies hetzelfde zegt als de oppositie.” Hij beklemtoonde dat Baduel alleen voor zichzelf spreekt: in de kazernes “is niet het minste te merken van iets dat de traditionele neutraliteit in het gedrang zou brengen.”