Oorlogswolken pakken zich samen boven Gaza

In de loop van vorige week voerde het Israëlische leger een reeks aanvallen uit, als vergelding voor een raket uit Gaza die een Israëlische schoolbus trof, met een zwaargewonde leerling als gevolg. De Palestijnse raketaanval kwam er dan weer na de moord op drie bevelhebbers van Hamas een week eerder. Volgens Israël waren ze in Gaza de ontvoering van Israëli’s in Sinaï aan het beramen. In ieder geval liet het antwoord niet lang op zich wachten: verzetsstrijders uit verschillende facties in Gaza vuurden tientallen raketten af op Israël.

Verschillende doden in Gaza waren strijders, maar er bevonden zich ook burgers onder de doden en gewonden. Het precieze aantal burgerslachtoffers wordt betwist door Israëlische en Palestijnse functionarissen.

De Israëlische inlichtingendienst stelt al jaren dat Israëlische soldaten het doelwit zijn van een mogelijke ontvoering. Tot op heden is dat niet gebeurd. Daarom rijzen er vragen over de Israëlische timing voor de moord op leiders van Hamas. Velen denken dat Israël een nieuwe militaire aanval overweegt, in de lijn van operatie Gegoten Lood in 2008-2009, de vorige oorlog in Gaza met 1400 Palestijnse doden, onder wie 300 kinderen.

Lieberman

“Het is een ernstige fout om de rust te laten terugkeren, want zo kan Hamas zich versterken via de Hezbollah”, vertelde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Avigdor Lieberman, aan de Israëlische Legerradio. “Het doel moet zijn om Hamas van de macht te verdrijven. Nu aanvaarden we een uitputtingsslag waarin Hamas kan beslissen wanneer er een rustpauze komt en wanneer het geweld opflakkert.”

Liebermans omstreden standpunten bieden inzicht in de denkwijze van het Israëlische veiligheidskabinet, dat dinsdag bijeenkwam om de situatie aan de zuidelijke grens met Gaza te bespreken. Militaire bronnen verklaarden in de media dat een wapenstilstand zou worden gevolgd door een grootschaliger confrontatie. “Hamas is al twee jaar druk bezig met de wederopbouw van zijn troepen, dat kan alleen maar betekenen dat we afstevenen op een oorlog”, aldus een Israëlische officier.

Intussen menen Israëlische analisten dat beide kampen een staakt-het-vuren willen, ondanks de verhitte retoriek. Ze hebben beide iets te verliezen. Hamas kan een aanzienlijk deel van de Israëlische bevolking in het zuiden gegijzeld houden in hun ondergrondse bunkers, want er is een voortdurende dreiging van raketaanvallen. Israël op zijn beurt kan zo’n verwoesting aanrichten onder de burgerbevolking en infrastructuur in Gaza dat het gebied decennia terug in de tijd wordt gekatapulteerd. Om van de hoge dodentol nog te zwijgen. 

Fatah en Hamas

Volgens hoogleraar Samir Awad van de Birzeit-universiteit nabij Ramallah zal Israël niet alleen aanvallen, maar ook de timing van een volgende totale oorlog zelf bepalen. “Hamas en andere Palestijnse groepen zitten in een zwakke positie. Ze kunnen dreigen wat ze willen, Israël heeft militaire suprematie. Het controleert ook de kust voor Gaza, het luchtruim en de grensovergangen. In realiteit kan Hamas weinig uitrichten.”

“Een reden voor de timing van de moord op de drie Hamas-leiders is het vooruitzicht dat de gesprekken tussen Fatah en Hamas zouden resulteren in concrete en positieve ontwikkelingen”, voegt Awad eraan toe. “Israël vreest een verenigd Palestijns front. Met de spanning en chaos die nu opnieuw in Gaza heerst, belanden de gesprekken weer op een lager pitje.”

Als Israël zou aanvallen, moet het de gevolgen op het terrein ernstig in overweging nemen, stelt hoogleraar Moshe Ma’oz van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. De bezetting van Gaza zal een dure affaire zijn. “In ieder geval, als Hamas nog een burgerdoel zoals een schoolbus zou raken, zal Israël met harde hand terugslaan en zullen de gevolgen zeer bloederig zijn.”