Onzekerheid over hertelling Venezolaanse verkiezingen

De Nationale Kiesraad, vier vertegenwoordigers van de regeringspartij en een van de oppositie, besliste eind vorige week om de audit van de verkiezingen van 14 april uit te breiden tot de bakken met stembiljetten die niet de avond van de verkiezingen zelf zijn gecontroleerd.

De linkse kandidaat Nicolás Maduro, aangeduid door de vorige president, Hugo Chávez, haalde het op 14 april nipt, met 50,78 procent van de stemmen. Oppositiekandidaat Henrique Capriles haalde 48,95 procent.

3200 incidenten

Capriles zegt dat er 3200 incidenten of onregelmatigheden zijn vastgesteld in kiesbureaus waar 1,5 miljoen mensen hun stemmen uitbrachten. Hij eiste meteen een volledige hertelling.

De Nationale Kiesraad gaat daar nu ten dele op in. De stembiljetten die niet de avond van de verkiezingen zelf zijn gecontroleerd, 46 procent van het totale aantal, worden opnieuw bekeken. En die 46 procent wordt ook niet volledig gecontroleerd: men gaat 12.000 bakken, iets minder dan een derde van die 46 procent, onderzoeken, a rato van 400 per dag, een maand lang.

CNE-voorzitter benadrukt dat het geen hertelling is maar alleen extra cijfers moet opleveren die de officiële uitslag kunnen bevestigen of een officiële klacht kunnen weerleggen.

Stemcomputer

Deze week gaan technici van de CNE en vertegenwoordigers van de politieke partijen bekijken hoe dat onderzoek precies moet verlopen. Dat wordt de kern van de hele zaak.

Sinds deze eeuw wordt in heel het land met de stemcomputer gestemd. Het gaat om een gesofisticeerd systeem, dat het resultaat is van het wantrouwen ten tijde van het stemmen zonder computer. Minderheidsgroepen die te weinig getuigen hadden om alle kiesbureaus te controleren, vreesden toen voor fraude.

De kiezer moet nu in het stembureau eerst een elektronische vingerafdruk laten nemen. Vervolgens brengt hij zijn stem uit. Een biljet bevestigt de stem en die biljetten gaan in een bak. Tot slot tekent de kiezer het kiezersboek, en ook daar laat hij een vingerafdruk achter.

Hetzelfde resultaat

De avond van de verkiezingen gaat men voor een deel van alle bakken na of de resultaten van de computer met die van de gedeponeerde stembiljetten overeenkomen.

CNE-bronnen bevestigen dat een eenvoudige vergelijking van de biljetten in de 12.000 nieuwe bakken en de computercijfers wellicht geen ander resultaat zal opleveren. Een ander resultaat is wel mogelijk als men ook de kiezersboeken, met hun handtekeningen en vingerafdrukken, gaat controleren.

Maar de vraag is ook of men op die manier 400 bakken per dag zal kunnen doen. En dat hoge tempo is wat de Nationale Kiesraad heeft opgelegd.

Acht doden

“In die twaalfduizend bakken zitten voor ons de problemen die we aangeklaagd hebben. We zullen daarmee perfect de waarheid kunnen tonen aan het land”, zei Capriles na de beslissing van de CNE.

In de dagen na de verkiezingen vonden grote manifestaties plaats. Bij rellen kwamen acht mensen om. Er vielen ook tientallen gewonden. Honderden mensen werden aangehouden. Er doken klachten op over foltering door politie en leger.