Libanon middenin gevaarlijke staatsrechtelijke soap

De afgelopen maanden is de parlementaire zitting om een opvolger voor president Emile Lahoud te kiezen al zes keer uitgesteld. Sinds 24 november is Lahoud president-af, maar de partijen konden het  niet eens worden over zijn opvolger.
Een week geleden leek er ineens een uitweg uit de crisis toen de leidende Al-Moustaqbalpartij van Saad Hariri de kandidatuur bleek te steunen van Michel Suleiman, de bevelhebber van het Libanese leger. Suleiman (59) werd negen jaar geleden gekozen als legerchef met goedkeuring van Syrië. Aan beide kanten van het politieke spectrum, bij zowel de pro-westerse coalitie als de pro-Syrische oppositie, geniet hij gezag. Hij wist het leger buiten de politiek te houden, ondanks de vele crises in Libanon sinds de moord op de voormalige premier Rafik Hariri in 2005.
De aankondiging was een verrassing voor parlementariërs van zowel oppositie als coalitie. Er werd meteen gespeculeerd of de ontdooide relatie tussen de VS en Syrië dit compromis mogelijk had gemaakt. De onafhankelijke parlementariër Boutros Harb, lid van de coalitie, zegt dat de steun voor Suleiman in een besloten zitting van de oppositie en de coalitie werd uitgesproken.
De crisis is echter nog niet bezworen. Volgens de grondwet mogen hooggeplaatste ambtenaren pas president worden twee jaar nadat ze hun functie hebben neergelegd. Dat heeft weer geleid tot nieuwe onenigheid. Politici en grondwetdeskundigen hebben verschillende visies op hoe de bevelhebber toch president kan worden en de partijen legden allemaal verschillende voorwaarden op tafel.
Volgens Harb kan Suleiman alleen president worden als de regering een grondwetswijziging indient. Die moet met een tweederdemeerderheid worden goedgekeurd, en minstens twee derde van de parlementsleden moet aanwezig zijn. “Het grootste probleem daarbij is dat de regering niet wordt erkend door leden van oppositie, sinds de sjiitische ministers zijn teruggetreden.” Bovendien wordt het parlement na het vertrek van de vorige president exclusief beschouwd als kiescollege, dat alleen een president mag kiezen en geen grondwet mag wijzigen. Harb is ook tegen een nieuwe grondwetswijziging omdat eerdere wijzigingen Libanon de afgelopen jaren veel problemen hebben bezorgd. De grondwet werd in 1998 aangepast om Lahoud toe te laten president te worden, en in 2004 nog eens om zijn termijn te verlengen.
Moukhaiber daarentegen vindt dat de regering wel degelijk een amendement mag indienen, aangezien tweederde van de ministers nog op zijn plek zit. “De grote vraag is enkel of we de wijziging permanent doorvoeren of niet.”
Sinds de aanval van Israël op de Libanese militie Hezbollah is de politiek in Libanon in een impasse geraakt. Een door Syrië gesteunde coalitie en de door het Westen gesteunde regering strijden om de macht. Het is nog niet zeker of de verschillende leiders er nu uitkomen.