Islamitische landen geloven rotsvast in Amerikaanse complottheorie

Zes en een half jaar nadat president George W. Bush zijn oorlog tegen de terrorisme inzette, is het wantrouwen tegenover de VS in de islamitische wereld torenhoog. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Maryland (UM) en WorldPublicOpinion.org (WPO) dat dinsdag werd gepubliceerd, gelooft maar één op vier respondenten in de vier onderzochte landen dat Washington echt naar de oprichting van een onafhankelijke en levensvatbare Palestijnse staat streeft. Bush komt daar nochtans al van kort na het begin van zijn eerste ambtstermijn in 2001 expliciet voor op.
De verdenkingen gaan ver. Maar liefst 64 procent van de respondenten in Indonesië, Pakistan en Marokko gelooft dat de VS het christendom in de islamitische wereld wil verspreiden. In Egypte werd de vraag niet gesteld. “De mensen in de islamitische wereld hebben de indruk dat de VS in oorlog zijn met de islam”, concludeert Steven Kull, de hoofdredacteur van WorldPublicOpinion.org.
Het wantrouwen is het hoogst in Egypte, nochtans de grootste begunstigde van Amerikaanse hulp in de Arabische wereld sinds het land in 1978 een vredesverdrag met Israël sloot. De mensen in Marokko, ook al jarenlang een Amerikaanse bondgenoot, zijn maar iets minder kritisch. In Indonesië en Pakistan, de twee landen met de grootste islamitische bevolking ter wereld, blijkt de achterdocht minder wijdverspreid. Maar in Pakistan gaven veel deelnemers aan de enquête op veel vragen geen antwoord omdat ze vonden dat ze er niet genoeg over wisten.
Al-Qaeda en andere militante islamistische groepen kunnen op heel wat sympathie rekenen. Bijna drie op vier van de respondenten schaart zich achter belangrijke doelstellingen van Al-Qaeda. Ze vinden ook dat de VS moeten worden gedwongen al hun militairen terug te trekken uit de islamitische wereld en niet langer partij te kiezen voor Israël in het conflict met de Palestijnen. Ze steunen ook de inspanningen om “westerse waarden uit de islamitische landen te houden.”
Minder animo is er voor meer religieus georiënteerde doelstellingen van Al-Qaeda: de invoering van de sharia, de islamitische wet, of de politieke eenmaking van de islamitische wereld. Toch is er vooral in Marokko ook veel steun voor die doelstellingen.
Gemiddeld zegt 15 procent van de bevraagden in de vier landen de aanvallen van Al-Qaeda op Amerikaanse doelwitten te steunen; 23 procent is ertegen. Veel mensen weigeren te antwoorden op de vraag. Het aandeel van de respondenten die aanslagen goedkeuren, slinkt wel in alle landen tot duidelijk minder dan 10 procent als het om aanslagen tegen burgers gaat.
Opvallend is wel dat een veel groter aandeel van de bevraagden - tot 40 procent in Egypte - een “positieve” indruk heeft van Al-Qaedaleider Osama bin Laden. Die contradictie houdt verband met het feit dat gemiddeld meer dan vier op tien van de respondenten zegt niet zeker te weten wie er achter de aanslagen van 11 september 2001 schuilgaat.
In de vier landen gelooft een duidelijke meerderheid van de respondenten dat globalisering en internationale communicatie goed zijn voor hun land. Evenveel steun is er voor democratische bestuursvormen.