Iraakse handel ligt op apegapen

Vorig jaar in augustus zaten er zowat op elke straathoek in Bagdad mensen die geld wisselden of importwaren verkochten. De winkels waren volgestouwd; sommige handelaars moesten hun waren zelfs op straat uitstallen. Maar dat is nu
verleden tijd. De meeste winkeliers houden geen grote voorraden meer aan, en tussen de spaarzame klanten door hebben ze zeeën van tijd om met vrienden te kletsen.

Handelaars wijten de stagnatie in de eerste plaats aan de catastrofale veiligheidssituatie. De mensen zien de explosies en de moorden en wagen zich niet meer buiten, zegt Nahez Abdel Wadood. Hij heeft een winkel waar airconditioningsystemen worden verkocht. Vroeger waren de mensen tot 10 uur ‘s avonds op straat. Nu durft na zeven uur niemand zijn neus nog te laten zien. De voorbije maanden zijn in de winkelstraten van Bagdad verschillende keren raketten en granaten afgegaan die bestemd waren voor Amerikaanse konvooien. Daarbij raakten vaak burgers gewond.

Maar de zakenwereld in Bagdad ziet nog andere redenen voor de malaise. Meteen na de oorlog deden invoerders hun prijzen spectaculair zakken: ze moesten geen invoerrechten of belastingen meer betalen en hadden ook niet langer last van douaneformaliteiten, zegt de handelaar Joma Khafaji. Alles liep opeens van een leien dakje. Dingen die voorheen 500 dollar kostten, kreeg je opeens voor 350 dollar. Bovendien was er een aanstorm van klanten - de Iraakse bevolking was lang verstoken gebleven van moderne consumptiegoederen, en wilde die achterstand zo snel mogelijk goed maken. De facturen werden vooral betaald met de massa’s dollars die de bezettingsmacht in omloop bracht. De Amerikaanse munt was vorig jaar nog sterk, zodat er voor dat geld veel kon worden ingevoerd.

Maar nu moet de overgangsregering van premier Iyad Allawi de vinger veel meer op de knip houden. Ze moet er bovendien voor zorgen dat de staatskas weer gevuld raakt. De regering heeft al aangekondigd dat ze de belastingen en de invoerheffingen op veel producten wil optrekken. De import van auto’s wordt al belast; volgens de autohandelaars is de invoer daardoor bijna stilgevallen.

Het is in Bagdad bovendien nog altijd moeilijk om te genieten van toestellen die stroom nodig hebben, zoals tv’s, koelkasten, diepvriezers en airconditioners. In Irak wordt nog altijd niet genoeg elektriciteit opgewekt om heel de bevolking constant van stroom te voorzien; bovendien is het stroomnet een geliefkoosd doelwit voor aanslagen van de rebellen. Wat heb ik aan een nieuw televisietoestel als ik niet kan kijken of als interessante uitzendingen om de haverklap worden onderbroken doordat de stroom uitvalt, zegt een inwoner van Bagdad.

Maar de Iraakse zakenlui laten hun hoofd niet hangen. Ze geloven vast dat de veiligheidssituatie zal verbeteren en de groei weer zal aantrekken. Ik heb er een goed oog in, zegt Johnson Dekhla, de uitbater van een supermarkt. (PD/MM)