Inwoners corrupte provincie eisen aftreden plaatselijke politici

De regering van president Néstor Kirchner intervenieerde zes maanden geleden in de provincie om het corrupte bestuur, geleid door Carlos Juárez (88) en zijn vrouw Nina Aragonés, te ontmantelen. De familie is verantwoordelijk voor vijftig jaar van mensenrechtenschendingen en wanbestuur.

Door het overheidsingrijpen zijn de mensen wakker geschud, zegt de katholieke non Adriana Gómez uit Atamisqui, een kleine stad met 13.000 inwoners. Van de 27 gemeenten in Santiago del Estero zijn er al tien die dreigen met een opstand tegen corrupte plaatselijke autoriteiten, zegt Gómez.

Boze inwoners van Atamisqui houden het stadskantoor al bijna een maand bezet, in een poging te voorkomen dat de corrupte burgemeester Roberto Brandán terugkeert. Brandán werd gearresteerd op verdenking van onder meer fraude, ontvoering van een minderjarig meisje en machtsmisbruik. Na acht maanden onderzoek werd hij echter vrijgelaten omdat er niet voldoende bewijs zou zijn.

De stadsbewoners wantrouwen niet alleen de burgemeester, maar het hele stadsbestuur. Ze willen dat de federale autoriteiten daarom na het provinciale bestuur, ook het lokale bestuur overnemen.

Brandán, die behoort tot de partij van de Peronisten en een volgeling is van Carlos Juárez, heeft veel macht in de plaatselijke gemeenschap. Hij bestuurt het plaatselijke waterbedrijf, dat volgens de bevolking eigenmachtig mensen af- en aansluit. Omdat veel stadsbewoners werden afgesloten van leidingwater, raakten ze aangewezen op andere waterbronnen. Dat veroorzaakte volgens Gómez de afgelopen weken een uitbraak van hepatitis.

Volgens een overheidsfunctionaris die anoniem wil blijven, wordt momenteel bestudeerd of het verstandig is het lokale bestuur in de provincie over te nemen. We zijn in gesprek met verschillende partijen, maar we willen voorkomen dat we verkeerde beslissingen nemen, aldus de functionaris.

De crisis in Santiago del Estero bereikte vorig jaar een hoogtepunt toen twee jonge vrouwen werden vermoord en de verdenking viel op mensen uit de directe omgeving van toenmalig gouverneur Nina Aragonés, de vrouw van Carlos Juárez.

Onderzoek door een delegatie van het ministerie van Justitie leidde tot een rapport waaruit bleek dat in de provincie geen scheiding van machten is en dat van gerechtelijke onafhankelijkheid en onpartijdigheid ver te zoeken zijn. De onderzoekscommissie documenteerde honderden klachten over marteling, verdwijningen, moorden, corruptie en censuur. In april van dit jaar besloot de regering Kirchner haar minister van Justitie, Pablo Lanusse, als interim-gouverneur in de provincie te installeren. Juárez en Aragonés werden gearresteerd, maar de bevolking is sceptisch over hun berechting omdat de rechters decennialang door het tweetal zelf werden benoemd.

Santiago del Estero is een van de armste provincies van het 37 miljoen inwoners tellende Argentinië. Van de 720.000 inwoners van de provincie, leeft 58 procent onder de armoedegrens. Met 8,6 procent is het analfabetisme er drie keer zo hoog als in de rest van het land. Ongeveer de helft van de bevolking in Santiago del Estero is in overheidsdienst, een van factoren die eraan heeft bijgedragen dat Juárez de afgelopen jaren zoveel macht naar zich toe kon trekken.

Het is de bedoeling dat in maart 2005 verkiezingen worden gehouden voor een nieuwe gouverneur. Het is de taak van Lanusse er voor te zorgen dat voor die tijd de geloofwaardigheid van de provinciale overheid is hersteld. Afgelopen week hielden ongeveer 15.000 mensen een demonstratie waarin ze steun betuigden aan Lanusse. Onder de demonstranten bevonden zich kleine boeren, vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties, leiders van de katholieke kerk en onderwijzers. (JS)