Het grootse land

India after Gandhi heet zijn magnum opus kortweg in het Engels. Ten behoeve van de minder vertrouwde Nederlandstalige lezer werd dat De geschiedenis van de grootste democratie ter wereld, volgens de achterflap is dit zelfs de “complete” geschiedenis van India. Dat beweert Guha in elk geval zelf niet en het wekt ook de foutieve indruk dat de eeuwen en millennia voor 1947 ook tot het onderwerp van het boek behoren. Quod non.
Acht jaar heeft Guha aan zijn hedendaagse geschiedenis van India gewerkt, al publiceerde hij intussen ook nog verschillende boeken over cricket, milieu en politieke zeden van India. Voor zijn onderzoek moest Guha een beroep doen op krantenarchieven, gerechtsdocumenten, parlementaire handelingen, persoonlijke archieven van betrokken hoofdrolspelers, dorpsverhalen en andere orale bronnen. Op die manier puzzelt hij een zo accuraat en volledig mogelijk beeld bijeen van meer dan zestig jaar turbulente ontwikkelingen.
Daarbij was het kwestie, zegt de auteur in een gesprek dat we met hem hadden in Amsterdam, om niet geïntimideerd te worden door de huizenhoge mythes die rond mensen als Nehru, Gandhi, Patel en Ambedkar –de grondleggers van de Unie– gegroeid zijn. ‘Propagandamakers en communicatiemensen moeten mythes creëren, opposanten moeten die mythes aanvallen en afbreken, maar historici moeten zich zo ver mogelijk buiten dat conflict plaatsen. Een historicus is een kritische, sceptische en afstandelijke maar tegelijk accurate, nauwgezette en hardwerkende documentalist die zo volledig mogelijk de feiten weergeeft.’
Met die opvatting staat Guha pal tegenover de meer geëngageerde positie van bijvoorbeeld Arundhati Roy, die objectiviteit en afstandelijkheid verwerpt ten voordele van uitgesproken partijdig onderzoek, waarin vooral verborgen of verzwegen feiten worden bovengespit. Beide auteurs zijn gezworen vijanden in het publieke debat over India, waarbij Roy haar collega verticaal klasseert als een zondagsschrijver en cricketnationalist, terwijl Guha zegt dat Roy ‘het ergste is wat links in India overkomen is’.
Guha’s geschiedenis van onafhankelijk India is een must read voor wie India wil begrijpen, kennen of bestuderen. Het boek is niet alleen uniek en omvattend, het is bovendien meeslepend geschreven. Guha documenteert niet alleen de grote en gekende momenten uit de voorbije 63 jaar, hij belicht ook ongekende facetten en gebeurtenissen. Kortom: een geschiedenis zoals India er een verdient.
India. De geschiedenis van de grootste democratie ter wereld door Ramachandra Guha is uitgegeven door Nieuw Amsterdam. 1056 blzn. ISBN 978 90 468 0696 8