Global Compact blijft groeien

De Global Compact is het grootste samenwerkingsverband tussen privé-ondernemingen, VN-organisaties en het internationale middenveld. Iedereen die het handvest ondertekent, verplicht zich te werken aan respect voor de mensenrechten, de sociale bescherming van werknemers, milieuvriendelijk ondernemen en de bestrijding van corruptie.
“Deelnemers bouwen vertrouwen op, krijgen kansen om internationaal te netwerken en leren collectief hoe deze problemen kunnen worden aangepakt”, zegt Georg Kell, de directeur van de Global Compact. “Een paar jaar geleden waren er bijvoorbeeld nog bijna geen ondernemingen met een expliciet mensenrechtenbeleid”.
In zowat 70 procent van de ondernemingen die zich bij de Global Compact aansluiten, engageert de bedrijfsleiding zich nu sterker op het vlak van verantwoord ondernemen. Dat blijkt uit een recent onderzoek bij werknemers van 400 aangesloten bedrijven door de consultingfirma McKinsey. Meer dan vier op vijf bedrijven hebben maatregelen getroffen tegen discriminatie; bijna 70 procent laat vakbonden toe.
Toch blijft het initiatief een druppel op een gloeiende plaat. Volgens de VN-Conferentie over Handel en Ontwikkeling (UNCTAD) telt de wereld meer dan 70.000 multinationale ondernemingen en nog veel meer middelgrote en kleine ondernemingen.
Kell moet ook toegeven dat niet alle bedrijven die toetreden, hun beloften waar maken. “We hebben tot hiertoe ongeveer zeshonderd bedrijven weer moeten schrappen. De belangrijkste reden is altijd een gebrek aan engagement. Bedrijfsleiders tekenen nogal eens vanuit de vaststelling dat de toetreding niets kost - dus waarom niet?”
Ook Matthias Stausberg, een woordvoerder van het initiatief, stelt vast dat nogal wat bedrijven worden aangelokt door de associatie met de Verenigde Naties. Ze gebruiken het logo bij hun public relations zonder zich veel aan te trekken van de principes die ze hebben onderschreven.
Toetreding tot de Global Compact is vrijwillig en niet bindend. Er bestaat wel een klachtenmechanisme dat kan worden ingezet tegen bedrijven die zich niet aan de regels houden. Vaak wordt dat mechanisme niet gebruikt. “Wie zich benadeeld voelt, stapt al even gauw naar de media of dient meteen klacht in bij de gerechtelijke overheid”, zegt Stausberg.
Maar bedrijven doen er nog om een andere reden goed aan de principes van de Gobal Compact te volgen. Volgens een onderzoek van Goldman Sachs dat dinsdag werd gepubliceerd, presteren bedrijven die sociaal en ecologisch verantwoord produceren meestal ook gewoon beter. “Verantwoord ondernemen creëert waarde, bouwt sociaal kapitaal op, motiveert werknemers, beschermt merken en investeringen en levert een moreel kompas op als je in verschillende landen actief bent”, zegt Kell.
Een succesverhaal is MAS Holdings uit Sri Lanka, een producent van textiel en kleding. Het bedrijf telde 60 werknemers bij de oprichting in 1987. Nu heeft het 40.600 mensen in dienst in acht landen. Meer dan 80 procent van de werknemers van MAS zijn vrouwen. De bedrijfsleiding realiseerde zich dat ze ook aandacht moest besteden aan de verantwoordelijkheid van werkneemsters als moeders, echtgenotes en zorgverleners.
Nadat MAS in 2003 was toegetreden tot de Global Compact, lanceerde het bedrijf speciale programma’s voor zwangere werkneemsters, voorlichting over anticonceptie, zwangerschapsbegeleiding, gezonde voeding en familiaal geweld. Het personeel werd ook gemotiveerd om te gaan sporten en een actief leven te leiden.