Fujimori in nauwe schoentjes

“We hebben voor 80 procent bewezen dat Fujimori verantwoordelijk is voor ontvoeringen en de moorden op 25 mensen bij twee afzonderlijke incidenten in 1991 en 1992”, zegt Avelino Guillén, één van de twee aanklagers die Fujimori en bijna honderd getuigen ondervroegen tijdens het proces. “Hij gaf de aanzet daartoe. Het Colinacommando, een speciale sectie van de Inlichtingendienst van het leger (SIE), zorgde voor de uitvoering.”
Fujimori was president tussen 1990 en 2000. Hij wordt ook verdacht van de ontvoeringen door de SIE van zakenman Samuel Dyer en journalist Gustavo Gorriti, begin de jaren negentig.
Volgens de aanklager zijn de ontvoeringen van Dyer en Gorriti geen geïsoleerde mensenrechtenschendingen. Ze tonen hoe de regering systematisch de militaire inlichtingendiensten gebruikte om de oppositie aan te pakken. Die oppositie kwam ondermeer van de guerilla van het Lichtend Pad en de Revolutionaire Beweging van Túpac Amaru.

Doodseskader

“Ten eerste is het boven elke redelijke twijfel bewezen dat de Colinagroep bestond - iets wat de verdediging van Fujimori altijd staalhard ontkend heeft”, zegt Guillén. “Het doodseskader vormde een integraal deel van het militaire inlichtingenapparaat en de operationele bevelhebber was generaal Juan Rivero. Hij legde verantwoording af aan het hoofd van de Nationale Inlichtingendienst (SIN), generaal Julio Salazar, die op zijn beurt rapporteerde aan Fujimori.”
Voor Guillén is het inmiddels ook bewezen dat het Colina-eskader de moorden van Barrios Altos en La Cantuta op zijn geweten heeft. Op 3 november 1991 viel het commando binnen op een barbecue in Barrios Altos en opende het vuur. Vijftien mensen kwamen om, waaronder een jongetje van acht. Volgens één van de getuigen op het proces was het commando op zoek naar rebellen van het Lichtend Pad, maar hadden ze zich domweg vergist van adres. Later, op 18 juli 1992, ontvoerde, martelde en vermoordde de groep negen studenten en een professor van de La Cantuta Universiteit.

30 jaar gevangenisstraf

De openbare aanklager eist een effectieve gevangenisstraf van dertig jaar voor Fujimori. Op 8 april werd generaal Salazar al veroordeeld tot 35 jaar voor moord met voorbedachte rade. Dat verdict is een duwtje in de rug voor de aanklager op het proces Fujimori, omdat het erkent dat de Colinagroep verantwoording aflegde aan de top.
Tijdens de ondervragingen benadrukte de advocaat van Fujimori, César Nakasaki, keer op keer dat er geen enkel document is dat bewijst dat Fujimori de oprichting van de Colinagroep bevolen heeft, “laat staan dat hij bevel gaf tot de moorden”, en dat de president nooit op de hoogte was van het doodseskader.
Dat is larie volgens de aanklager. “Er zijn een aantal materiële bewijzen dat Fujimori van bij de start op de hoogte was van het speciale eskader”, zegt Guillén. “Op 8 januari 1991 was inlichtingenadviseur Vladimiro Montesinos in naam van Fujimori aanwezig op een vergadering rond inlichtingenanalyse. Het Colina-eskader werd meteen daarna gevormd door enkele aanwezigen op die vergadering.”
“Fujimori heeft trouwens zelf gerefereerd naar het eskader in een speech in februari 1991”, zegt de aanklager “Hij sprak over een speciaal team dat ‘in alle stilte opereerde’. Hij tekende zelfs een document dat de leden van het speciale team feliciteerde en een ander document dat de officieren van de Colinagroep aanprees voor promotie.”
Fujimori’s verdediging probeert ook systematisch de voormalige agenten van de Colinagroep die op het proces getuigen in diskrediet te brengen. Volgens Nakasaki liegen ze om op die manier strafvermindering te krijgen.
Ook daar maakt Guillén brandhout van. “De getuigenissen hebben twee feiten duidelijk aan het ligt gebracht”, zegt hij. “Ten eerste bewijzen ze het bestaan van een speciaal team dat binnen het leger opereerde. Ten tweede geven de Colinaleden toe dat ze de moorden bij Barrios Altos en La Cantuta gepleegd hebben. Ze spannen niet samen om de schuld af te schuiven op Fujimori of een hoge officier. Ze hebben hun misdaden toegegeven en krijgen er zware gevangenisstraffen voor.”
“Het is aan het hof om een vonnis uit te spreken”, zegt hij. “Maar we denken over genoeg bewijzen te beschikken om de zaak te hard te maken en we zijn van mening dat de straf van dertig jaar past bij de ernstige misdrijven die hij gepleegd heeft.” Er moeten nog vijftien getuigen voor het hof verschijnen. Het vonnis wordt pas einde dit jaar verwacht.