'Diplomatieke garanties tegen foltering waardeloos'

Landen die geloven dat diplomatieke afspraken folteringen voorkomen doen ofwel aan wishful thinking ofwel gebruiken ze die garanties als schaamlapje voor hun eigen medeplichtigheid, concludeert HRW. De mensenrechtengroep onderzocht het wedervaren van gevangenen die werden uitgeleverd in het kader van dergelijke garanties. Het rapport ‘Still at Risk’ is duidelijk: diplomatieke garanties kunnen folotering niet stoppen. De praktijk moet afgeschaft worden.

De VS en ook steeds meer Europese landen repatriëren mensen die verdacht worden van terrorisme naar landen als Egypte, Syrië, Oezbekistan en Jemen, waar foltering een gangbare praktijk is. Dat is strikt verboden door het internationale recht. Onder meer het Verdrag tegen Marteling verbiedt uitlevering aan landen waar gemarteld wordt.

De ‘diplomatieke garanties’ werden in de VS in het leven geroepen om die verplichtingen te omzeilen, stelt het rapport. Toen de Amerikaanse autoriteiten grote aantallen gevangenen begonnen uit te leveren, klonk het dat er voorafgaandelijk duidelijke garanties waren afgesproken. In steeds meer gevallen werden de verdachten gemarteld, stelt het rapport.

Ook Europa begint de tactiek toe te passen. De Britse premier Tony Blair sloot op 10 augustus een akkoord met Jordanië met diplomatieke garanties over de behandeling van terreurverdachten die het wil repatriëren. De Jordaanse inlichtingendiensten, cipiers en agenten misbruiken nog steeds gevangenen. Door van Jordanië een aparte behandeling te vragen, erkent Londen dat ook, zegt Joe Stork van de Midden Oostenafdeling van HRW. Groot-Brittannië is van plan om ook met Egypte en Algerije dergelijke akkoorden af te sluiten.

Ook de Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties maakt zich zorgen over de afbrokkeling van het recht op bescherming tegen marteling. Op 4 augustus stemde ze een resolutie tegen uitleveringen waarbij dat recht geschonden wordt. De enige tegenstem kwam van de VS. (MM)