[blog] Grenzen aan de groei voor taliban

Ook eerste minister Yousuf Raza Gilani zei het gisteren in het parlement: de militaire oorlog zullen we zeker winnen, maar een politieke overwinning zal afhangen van de manier waarop we omgaan met de honderdduizenden interne vluchteligen.

Ijaz Nabi is een prof economie aan de Lahore University Management School. Tijdens het gesprek dat ik gisterenavond met hem had, haalde hij plots de landkaart van Pakistan boven. ‘Er is in regeringskringen nog wel wat steun te vinden voor het geven van autonomie aan de Pathanen. Als zij per se sharia willen in hun bergen, alla. Maar toen ze actief werden op zowat 60 kilometer van de hoofdstad Islamabad, toen gingen alle alarmlichten branden. Aan deze kant van de Indus [-en Nabi volgt de lange blauwe lijn die uit India komet en zuidwaarts stroomt door de Punjaabse vlaakte-] hebben wij geen boodschap aan hun extremisme. Die tegenstelling bestaat eeuwen, daar is niets nieuws aan.’

Khalid Mahmood, ex-ambassadeur van Pakistan en tussen 2002 en 2007 hoofd van de administratie van Buitenlandse Zaken, legt de schuld voor het extremisme en de groei van de Pakistaanse taliban bij buurland en aartsvijand India. ‘De militanten vechten met de meest gesofisticeerde wapens. Waar halen ze die vandaan, denk je? Ik heb de documenten gezien waarin die beschuldigingen hard gemaakt werden.’ Al is Mahmood desgevraagd wel bereid te erkennen dat ook de Pakistaanse overheid zelf wel wat steken heeft laten vallen.

Abbas Rashid, columnist bij de krant Daily Times is ervan overtuigd dat het antwoord op de onvrede onder de bevolking en op de druk vanuit de extremisten niet ligt in het doen van toegevingen aan de taliban. Dat gaat alleen van kwaard naar erger. Het enige echte antwoord, zegt Rashid, is goed bestuur. ‘De staat moet zorgen voor onderwijs, gezondheidszorg, tewerkstelling, rechtspraak. Als er bij de Pakistaanse bnevolking steun gegroeid is voor het religieus-politieke extremisme, dan is dat omdat de staat haar rol niet opnam.’

Ibn Abdul Rehman, directeur van het Human Rights Center Pakistan is het daar grotendeels mee eens en geeft nog veel meer details over het afbrokkelen van de centrale authoriteit. Hij is ervan overtuigd dat de bevolking uiteindelijk niet écht achter de religieuze politiek van de sharia-verdedigers staat. ‘Als dat het geval was, dan moesten partijen als de Jamaat Islami en Jamiat Ulema-i-Islam veelmeer zetels halen dan wat ze nu halen. Gemiddeld ligt hun score niet hoger dan 4 procent bij verkiezingen. Bij de laatste verkiezingen haalden ze in de Swat Vallei zelfs geen enkele zetel. Dat zegt toch genoeg.’

Asma Jahangir, voorzitster van het HRCP en in de jaren negentig nog goed voor een Koning Boudewijnprijs voor Ontwikkelingssamenwerking, voegt daaraan toe dat het daarom extra belangrijk is dat de meer dan een miljoen vluchtelingen uit Swat en omstreken goed opgevangen worden. Zij dragen momenteel immers de zwaarste last van het militaire offensief tegen de taliban en als ze aan hun lot overgelaten worden, zouden ze over enele weken de schuld voor hun ellende wel eens aan de voeten van de zittende regering kunnen leggen. Dan wordt de vluchtelingenpopulatie de grootste wervingsreserve die de taliban ooit gehad hebben.

(Met dit stukje doe ik de gesprekken geen recht. Alles bij elkaar vertegenwoordigt dit zo’n acht uren gesprek. Maar het levert wel een beetje de rode lijn van vandaag.)