[blog] De heilige die de zon dichter bij de stad bracht

Multan zou een luchtspiegeling kunnen zijn, een illusie van stof en hitte midden een woestijn. Multan ligt echter niet in een woestijn, maar in een vruchtbaar gemaakte vlakte; en het stof, de 46°C, de vier miljoen inwoners en de lange geschiedenis van deze stad in Zuid-Punjab zijn heel reëel en tastbaar. Ik passeer hier omdat verschillende mensen me verteld hebben dat de islamisten hoe langer hoe meer voet aan de grond krijgen in Zuid-Punjab. Dat zou onder andere te maken hebben met de toernemende druk op de tribale gebieden langs de grens met Afghanistan. De militanten die daar sinds 2001 het schone weer maken, moeten stilaan andere oorden opzoeken als ze niet tegen een “drone” of op afstand bestuurde bom willen aanlopen. Zuid-Punjab is bovendien van oudsher een heel religieuze regio waar de islamistische boodschap van de rechts-radicalen dus goed aanslaat -zeggen sommigen.
Shandajai, een jonge ondernemer, is het daarmee niet eens. Integendeel, zegt hij, wij hebben hier in Multan een eeuwenoude traditie van heiligen en net daardoor maakt de politieke ideologie van de taliban ‘mat al zijn geweld, destructie en achteruitgang’ hier geen kans. In de schrijnen van sjeikh Rukn-i-Alam en Shams-ud-Din is in elk geval alleen volksdevotie te merken. Shams-ud-Din Sabzwari heeft heel wat wonderen op zijn naam staan, maar het meest tastbare vandaag is het feit dat hij de zon dichter bij Multan bracht. Rukn-i-Alam -de pilaar van de wereld- is zowat de patroonheilige van de stad en bracht het soefisme in de regio. In beide heiligdommen passeren mannen en vrouwen via de graven van de heiligen, ze raken het kleed aan en zijn diep in gebed verzonken. Dit zijn de mensen waarover onder andere Samina Ahmed zei dat ze sociaal en cultureel conservatief zijn. Hun politieke voorkeur dragen ze niet op hun kleren -alhoewel: er zijn betrekkelijk weinig gezichtssluiers op de straten en in de heiligdommen. Dat wijst opnieuw in de richting van een blijvende gehechtheid aan de meer mystieke traditie van de islam, eerder dan de dogmatisch-politieke van de militante groepen.
Mumtaz laat de hele politieke winkel niet aan zijn hart komen. Hij perst een paar limoenen voor me uit, doet er een klein schepje suiker, twee handenvol geplet ijs en flesje soda bij, en biedt me die onovertroffen frisdrank breed glimlachend aan. Op zijn gezondheid, legt hij zonder woorden uit. Mijn dank zal eeuwig zijn, probeer ik gebarend terug.