Birma zet Zwitserse mediators het land uit

Met het vertrek van het CHD is de hoop vrijwel vervlogen dat internationale bemiddeling kan leiden tot een opener samenleving in Birma. De organisatie startte in augustus 2000 met een politiek verzoeningsprogramma in het land. Eind februari werd het visum van Leon de Riedmatten,
vertegenwoordiger van het centrum in Rangoon, al ingetrokken.

Het CHD bemiddelde de afgelopen jaren onder meer bij conflicten in Indonesië, de Filipijnen en Nepal. De organisatie overweegt nu om het werk voor Birma voort te zetten vanuit de Thaise hoofdstad Bangkok.

Riedmatten en zijn medewerkers bemiddelden in Birma bij gesprekken tussen de leiders van het militaire regime en andere hoofdrolspelers in de politieke arena. Daartoe behoren ook Nobelprijswinnaar en oppositieleidster Aung San Suu Kyi en leden van haar Nationale Liga voor Democratie (NLD) en leiders van etnische minderheden.

Het CHD maakte het in 2003 mogelijk dat de VN-gezant voor Birma, Razali Ismail, kon bemiddelen tussen de Birmese general Than Shwe, de voormalige premier Khin Nyunt en Suu Kyi. De organisatie adviseert ook buitenlandse regeringen over beleid ten aanzien van Birma.

De CHD speelde ook een rol bij het vredesakkoord tussen de Indonesische regering en de rebellen in de provincie Atjeh in augustus. De dialoog tussen beide partijen werd in 1999 door het CHD in gang gezet. Het centrum heeft een bijdrage geleverd aan het creëren van de juiste voorwaarden om de vredesbesprekingen te laten slagen, aldus de Thaise minister van Buitenlandse Zaken, Surin Pitsuwan. Hij was een van de betrokkenen bij het bemiddelingsproces. Het CHD werd vanaf het begin als een niet-bedreigende partij ervaren en het heeft bijgedragen aan het besef dat vrede bereikbaar was.

De kans op een doorbraak in Birma is echter een stuk kleiner geworden, nu het centrum het werk in Rangoon niet voort kan zetten. Het besluit duidt er bovendien op dat de militaire leiders niet in de stemming zijn om in gesprek te gaan met buitenlandse bemiddelaars die hun macht in de weg staan.

In januari kreeg het Internationale Rode Kruis met eenzelfde vijandige houding te maken. Het Rode Kruis mag sinds die tijd geen bezoeken meer brengen aan de bijna negentig gevangenissen in Birma waar meer dan 1.100 politieke gevangenen zitten.

In augustus vorig jaar verscherpte Birma de regels voor internationale humanitaire organisaties. Daardoor moest het Wereldwijde Fonds voor de Bestrijding van Aids, Malaria en Tuberculose de activiteiten in het land staken. (JS)