Bachelet blaast moeizaam eerste kaarsje uit - analyse

Aan de vooravond van de eerste verjaardag van Bachelets ambtstermijn lanceerde een van de belangrijkste leiders van Chileens rechts, senator Pablo Longueira van de Unión Demócrata Independiente (UDI), zijn kandidaatscampagne voor de presidentsverkiezingen van december 2009.
Rechts hoopt eindelijk definitief af te rekenen met de schaduw van de Pinochet-dictatuur en rekent op de stem van de nieuwe generatie Chilenen, zegt Longueira. Hij probeert een imago van efficiëntie en moderniteit te scheppen, dat moet contrasteren met de inefficiëntie en interne spanningen binnen de centrumlinkse regeringscoalitie en in de regering van Bachelet in het bijzonder.
De 55-jarige Bachelet heeft het niet onder de markt. Een peiling die het opiniebureau Adimark eind februari uitvoerde en op 7 maart bekendmaakte, stelt dat 49,3 procent van de Chilenen achter hun socialistische presidente staan. Dat is weliswaar 7 procent meer dan bij een eerdere peiling van hetzelfde bureau in januari, maar nog altijd ver achter op de 68 procent steun waarmee haar voorganger van dezelfde partij, Ricardo Lagos, in maart 2006 het presidentieel paleis verliet.
Opeenvolging van conflicten
Paradoxaal genoeg stammen de conflicten en schandalen die Bachelets populariteit hebben doen inkrimpen, stuk voor stuk uit voorbije regeerperiodes, en met name de ambtstermijn van Lagos. Bachelet won de presidentsverkiezingen mede dankzij de steun van de middenveldorganisaties, maar kreeg met te maken met intense sociale conflicten.
Het begon al meteen in april en maart 2006 met de zogenaamde “pinguïnrevolutie”, waarmee de middelbare scholieren de democratisering eisten van het onderwijssysteem dat was ingesteld door Pinochet en waaraan de eerdere centrumlinkse regeringen tot nog toe niet hadden geraakt.
Tweede hoofdbreker werd de aankoopovereenkomst van aardgas uit Argentinië die de regering van de christen-democraat Eduardo Frei destijds afsloot, maar waarvan de Argentijnse regering van Néstor Kirchner nog maar eens de quota verminderde. Daarbovenop deed ook de andere gasleverancier, Bolivia, moeilijk. Dit had een negatieve impact op de groei van de Chileense economie. De regering-Bachelet sloot 2006 af met een groei van het bruto binnenlands product van 4,4 procent - wat de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Cariben (Cepal) een mager resultaat noemde in vergelijking met de jaren voordien.
Tegen het eind van vorig jaar leek Bachelet de economische toestand onder controle te hebben, toen een nieuw lijk uit de periode-Lagos uit de kast viel: een corruptieschandaal rond overheidsgeld dat had gediend voor campagnes voor de parlementaire verkiezingen. De Partido por la Democracia was de hoofdbeschuldigde, maar ook drie partners in de centrumlinkse regeringscoalitie werden meegesleept, waaronder ook de socialistische partij van Bachelet.
Bachelet heeft trouwens niet alleen af te rekenen met vroege concurrenten uit rechtse partijen, maar ook uit eigen hoek. Met name de coalitiepartner Democracia Cristiana, die door Lagos en daarna door Bachelet van de macht werd verdrongen, heeft haar beleid sterk in vraag gesteld.