Amerikanen terug aan de VN-tafel

De relatie tussen de VS en de VN bekoelde in november 2001, kort na de terreuraanslagen in New York en Washington. John Bolton, een van de haviken in de regering-Bush, eiste toen de afschaffing van de werkgroep die over een mechanisme onderhandelde om overtreders van de Conventie op Biologische Wapens aan te pakken. De werkgroep kwam daardoor een jaar lang niet meer samen. Sindsdien trokken de VS zich ook terug uit de meeste andere multilaterale organen in Genève, behalve uit die waarin ze om economische en commerciële redenen geïnteresseerd waren.

Georgië

“Ik denk niet  dat de Verenigde Staten ooit zijn weggegaan”, zei de Amerikaanse adjunct-staatssecretaris voor Europese en Euroaziatische Zaken Daniel Fried deze week op de vraag of de Amerikanen nu waren teruggekeerd. Fried was deze week een van de protagonisten in de nieuwe ronde gesprekken die het conflict dat in augustus 2008 tussen Rusland en Georgië rees, moeten oplossen.

Daarbij zijn behalve de VN ook de EU en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) betrokken. EU-vertegenwoordiger Pierre Morel zei dat de partijen waren overeengekomen gemeenschappelijke mechanismen uit te werken om nieuwe incidenten te vermijden en, wanneer ze zich toch voordoen, te kunnen reageren.

Volgens Morel gaat het om een belangrijke stap in de richting van stabiliteit en veiligheid in de regio. Fried stelde vast dat het akkoord er kwam ondanks fundamentele meningsverschillen, vooral over de onafhankelijkheid van de Georgische regio’s Zuid-Ossetië en Abchazië. Over twee maanden worden de gesprekken hervat.

Mensenrechten

De VS maken ook deel uit van de VN-werkgroep die de verklaring voorbereidt voor de bijeenkomst in Genève waarop de resultaten worden geëvalueerd van de Wereldconferentie tegen Racisme, Rassendiscriminatie, Xenofobie en Aanverwante Intolerantie, die in 2001 in het Zuid-Afrikaanse Durban plaatsvond.

De laatste twee jaar hadden de Verenigde Staten alleen lagere functionarissen afgevaardigd naar de werkgroep, en die namen zelfs niet aan de debatten deel. De dooi trad deze week in toen Mark Storella, hoofd van de Amerikaanse delegatie, in de werkgroep aankondigde dat zijn land de mogelijkheid wilde onderzoeken om vorderingen te boeken in de voorbereiding van de conferentie.
Storella herinnerde wel aan de reserves van Washington bij het document dat nu voorligt, omdat het Israël zwaar op de korrel neemt voor “onaanvaardbare beperkingen” van de vrijheid van meningsuiting.

De werkgroep raakte het woensdag niet eens over een veroordeling van homofobie. EU-voorzitter Tsjechië wilde in de verklaring een veroordeling van “alle vormen van discriminatie en andere vormen van mensenrechtenschendingen die gebaseerd zijn op seksuele oriëntatie.” Die tekst kreeg de steun van de VS, Nieuw-Zeeland, Chili, Nederland, Colombia en Argentinië. Maar een groot aantal landen die de rechten van homoseksuelen niet erkennen, verzette zich.

Ook over een veroordeling van islamofobie bestond geen eensgezindheid. Het is niet correct het alleen over de vervolging van de islam te hebben en niet over gelijkaardige aanvallen op andere religies, zei de Tsjechische vertegenwoordiger. Ook de VS maakten bezwaar tegen de passage.