3 vragen over voedselzekerheid in Afrika

Het rapport kreeg de titel Towards a Food Secure Future. Hoe komt het eigenlijk dat Afrika geen voedselveiligheden heeft?

Tegegnework Gettu: De kennis, de technologie en zelfs tot op grote hoogte de middelen om Afrika van voldoende voedsel te voorzien zijn aanwezig, wat mankeert is de politieke wil om een verschil te maken. Maar er groeit een consensus bij Afrikaanse overheden, instellingen en burgers dat Afrika niet eindeloos kan doorgaan met hulp vragen. De ommekeer vraagt echte investeringen in een beter landbouwbeleid: scholing, research, nieuwe zaadvariëteiten, meststoffen, nieuw materiaal…

In India, China en Brazilië begrepen de leiders dat landen die in de wereld van betekenis willen zijn op de eerste plaats in staat moeten zijn hun bevolking fatsoenlijk te voeden. Door inspanningen te leveren voor de landbouw slaagden die landen er meteen ook in een grotere interne vraag te creëren en dus de hele economie aan te zwengelen.

In het rapport is sprake van de negatieve impact van landbouwsubsidies in het Noorden op de ontwikkelingskansen van landbouwers in het Zuiden. Is dat het grootste struikelblok?

Tegegnework Gettu: Neen. Het grootste struikelblok is dat we zelf onvoldoende innoveren en niet in staat zijn meer voedsel te produceren. Al zou het natuurlijk wel helpen als we minder goedkoop gesubsidieerd voedsel op onze markten zouden krijgen en als onze producenten minder last zouden ondervinden van importbeperkingen in Europa of de Verenigde Staten.

Sommige van die beperkingen zijn kwaliteitsvereisten. Om daar iets aan te doen zijn investeringen en technologieoverdracht noodzakelijk. Hoopgevend is ook de toenemende handel tussen Afrikaanse staten onderling en met andere landen uit het Zuiden. Ethiopië voert bijvoorbeeld steeds meer uit naar Turkije, Saoedi-Arabië en andere landen in het Midden-Oosten.

In het rapport wordt nauwelijks gesproken over het negatieve effect van landbeslag op de voedselveiligheid in Afrika.

Tegegnework Gettu: Ik denk dat de invloed van landbeslag op de voedselveiligheid overdreven wordt. Er is nog meer dan genoeg grond in Afrika om de eigen voedsellandbouw en het verhuren van grond aan buitenlandse producenten te combineren. De meeste contracten die ik gezien heb, zijn nu in orde. De contracten die echt ten nadele werken van de toekomstkansen van de lokale bevolking moeten herzien worden, dat is duidelijk.

Je mag ook niet vergeten dat die buitenlandse landbouwinvesteringen heel belangrijk zijn voor de interne innovatie, voor de inbreng van nieuwe technologie, zaadvariëteiten en inzichten. De meeste Afrikaanse regeringen zijn zich bewust van de valkuilen en ze onderhandelen vandaag dan ook veel bewuster dan aan het begin van de trend.