Aangespoord door nooit geziene demonstraties en debatten over Black Lives Matter en dekolonisering, kwam er een parlementaire commissie over het koloniale verleden van België in Centraal-Afrika. De verwachtingen waren hoog, het resultaat viel tegen. Wat liep er mis en hoe kan het beter?

Het Congolese woudbassin huisvest de krachtigste long ter wereld. MO*journalist John Vandaele onderzocht hoeveel middelen er worden vrijmaakt om het onmetelijke woud te beschermen. De hamvraag: kunnen de Congolezen hun welvaart opkrikken zonder dat ze hun kwetsbare bossen kappen? Enkele slotbeschouwingen.

Het falen van de commissie koloniaal verleden is slecht nieuws, vindt mensenrechtenexpert Bonny Ibhawoh. Gerechtigheid voor wie geleden heeft onder dat verleden kan tenslotte niet eindeloos worden uitgesteld. ‘Je kan het blikje voor je uit blijven schoppen, maar daarmee verdwijnt het niet.’  

Nee, de Congolezen zijn de Belgische kolonisatie en de schade die ze berokkende nog lang niet vergeten. ‘Herstel gaat over méér dan geld.’ MO* sprak met kunstenares Lucie Kamuswekera, die met verfijnd borduurwerk vastlegt hoe zij de historie van haar land beleefde.

Een grote supermarktketen die in Congo 12 miljoen bomen wil planten om klimaatneutraal te zijn: hoe gaat dat in zijn werk? En is Colruyt Group effectief op weg om die ambitieuze plannen te realiseren tegen 2030? MO*journalist John Vandaele ging ter plaatse kijken en zag kansen, maar ook uitdagingen. 

De vader van MO*columniste Tuly Salumu was afwezig in haar jeugd. ‘Dat heeft diepe wonden geslagen die ik al heel mijn leven vruchteloos probeer te helen. Tot ik in het verleden van mijn vader dook en ontdekte wie hij werkelijk is.’

Voor het eerst in zijn leven reist koning Filip naar Congo. MO*columniste Tracy Bibo Tansia en MO*journalist Kris Berwouts wuiven hem uit met een open brief. ‘Het zou u eer aandoen als u expliciet de wandaden zou vermelden van de dynastie waar u deel van uitmaakt.’

26 kunstwerken uit Benin werden door Frankrijk gerestitueerd. Benin toont zich zeer ambitieus en wil nieuwe musea openen om de eigen cultuur en geschiedenis te tonen. Ook in België wordt gesproken over de teruggave van roofkunst. ‘Maar in Congo ontbreekt het aan een beleid en visie voor cultuur.’

België gaat een nieuwe samenwerking aan met Congo. ‘Is het echt zo’n goed idee om zoete broodjes te bakken met de huidige Congolese regering?’, vraagt MO*columnist Walter Zinzen zich af. ‘Vertegenwoordigen zij dan echt de beproefde bevolking?’

Europa heeft nieuwe brandstoffen nodig om zijn industrie klimaatneutraal te maken en lonkt daarvoor naar Afrika. De zon op dat continent moet de gewilde groene waterstof overvloedig en goedkoop maken. Dat zou goed zijn voor Europa én voor de ontwikkeling van Afrikaanse landen. Klopt dat wel?

Met zijn nieuwe roman “Dans le ventre du Congo” geeft Blaise Ndala de Congolezen die op Expo 58 in ons land werden tentoongesteld een stem. 'Dat een Congolese student vandaag nog aan de grens wordt tegengehouden, toont dat het zwarte lichaam nog altijd niet vrij is.'  

Het was een andere tijd toen de literatuur verscheen die we vandaag koloniaal noemen. Verbannen of verketteren hoeft niet, maar veel boeken kunnen wel context en nieuwe lezersperspectieven gebruiken. Dat is precies wat twee nieuwe essaybundels, een Nederlandse en een Vlaamse, beogen.