Naar een wereldwijde toename van bossen

Vorig jaar werd er zowat 1500 ha regenwoud per dag gekapt in Brazilië. Deze ontbossing zal op lange termijn nefaste gevolgen hebben voor de mens. Recente technieken maken het mogelijk om de verandering van bossen steeds sneller en beter in kaart te brengen. Uit deze analyses blijkt dat de wereldwijde ontbossingssnelheid jaarlijks afneemt. Dus we zijn goed bezig… ondanks alle onheilsspellingen?

De bostransitie in West-Europa

Zowat alle West-Europese landen hebben de voorbije decennia een bostransitie doorgemaakt. Tijdens deze transitie wordt er een omslagpunt bereikt, waarna er gestreefd wordt naar meer en beter bos. Een voorbeeld hiervan is de sterke afname van bos in centraal Europa tussen 900 en 1900, gevolgd door een gestage bostoename. De verklaringen voor een bostransitie zijn verschillend, waaronder gebruik van alternatieve energiebronnen, intensificatie van de landbouw en een toenemende bescherming. Momenteel zijn er echter wereldwijd nog veel landen waarin het bosbestand afneemt, zoals Brazilië en Oeganda. Natuurlijk is het vanuit de Westerse wereld eenvoudig om deze landen met de vinger te wijzen. België bijvoorbeeld heeft al een ontbossingsfase doorgemaakt en is bovendien sterk afhankelijk van houtimport uit landen als … Brazilië en Oeganda. Onze honger naar welstand ligt mee aan de oorzaak van de massale ontbossing in ontwikkelingslanden. Westerse landen zouden dus een voortrekkersrol moeten spelen in onderzoek, de zoektocht naar oplossingen en wereldwijde samenwerking.

‘Bos in centraal Europa tussen 900 en 1900 AD (Schlüter et al., 1952)’

Op naar een netto bebossing wereldwijd?

Maar laat ons vooral positief zijn want een positieve trend lijkt ingezet! De laatste decennia dalen de wereldwijde ontbossingssnelheden en er worden steeds meer wouden beschermd. Aardobservatie met satellieten lijkt het meest aangewezen om bosdynamieken in kaart te brengen, zelfs in afgelegen berggebieden. Recente kaarten zoals die gepubliceerd door de University of Maryland en Global Forest Watch laten elke internetgebruiker toe om bijna in real-time de verandering van bossen in zijn regio te bekijken. Bovenstaande wereldwijde kaarten zijn geweldig, maar ze tonen ook aan dat er meer nood is aan validatie van de gegevens door objectieve metingen op het terrein. In feite zou elke wetenschapper die werkt rond bossen zijn gedetailleerde data naar één instelling moeten kunnen doorsturen. Idealiter controleert deze instelling de veldgegevens en linkt ze vervolgens aan de geobserveerde trends.

‘Verandering in bossen tussen 2000-2012 (University of Maryland)’

Laat ons dus vooral hopen dat deze positieve tendensen zich doorzetten en leiden tot het behoud van bossen en al zijn bewoners. En neen, de panda is echt geen evolutionaire lozer want hij sterft uit omdat mensen zijn leefgebied vernietigen!

Coverfoto: Tatters (flickr)