Desmond Tutu_ "Bestrijd klimaatverandering zoals apartheid!"

In een opiniestuk dat afgelopen weekend in The Observer verscheen, roept Desmond Tutu op tot een internationale boycot in het kader van de strijd tegen klimaatverandering.

In de aanloop naar de klimaatconferentie van de VN die deze week in New York plaatsvind, trekt de voormalige Nobelprijswinnaar de parallel tussen de strijd tegen apartheid en de noodzaak om op een globale schaal te vechten tegen de verdere opwarming van de aarde.

Catalyzing Action

Net zoals er in de jaren 80 internationale burgerinitiatieven waren om bedrijven te boycotten die zaken deden met het apartheidsregime in Zuid-Afrika, pleit Tutu ervoor om evenementen, sportclubs, en media die gesponsord of gesteund worden door bedrijven die actief zijn in de energiebevoorrading uit fossiele bronnen, te boycotten. “Niemand zou zich mogen verrijken met een economie die verantwoordelijk is voor de stijging de temperatuur en de zeespiegel en voor het menselijk leed dat hiervan een gevolg is.”

Derde wereld

Tutu raakt hiermee een heikel en door de openbare opinie grotendeels genegeerd punt_ het zijn immers vooral de landen en bevolkingen die het minst verantwoordelijk zijn voor de CO2 concentraties in de atmosfeer, die er het meest onder te lijden hebben. “De destructieve effecten van de klimaatverandering, dodelijke stormen, hittegolven, droogte, onstabiele voedselprijzen en de groeiende groep klimaatvluchtelingen, komen vooral terecht op de rug van de derde wereld landen.”

Zijn stelling dat de ontwikkelingsgebieden de prijs betalen voor de schade die ontwikkelde landen hebben aangericht — terwijl deze de sleutel tot de broodnodige verandering en daling van de CO2 concentraties in handen hebben maar desondanks amper actie ondernemen — wordt gestaafd door cijfers die de organisatie Global Footprint Network onlangs publiceerde.

Earth Overshoot Day

Global Footprint Network lanceert elk jaar een campagne voor de ‘Earth Overshoot Day’. Op deze dag heeft de wereldbevolking alle beschikbare hernieuwbare grondstoffen voor dat jaar opgebruikt en is de capaciteit voor een natuurlijke absorptie van alle menselijk geproduceerde CO2 bereikt. In 2014 passeerde deze dag op 19 augustus, een record.

Sinds het begin van de campagne wordt de periode dat we op krediet leven elk jaar groter_ vanaf 19 december in 1987, de 353ste dag van dat jaar, tot 19 augustus jongstleden of al de 231ste dag in 2014. Dit betekent dat de wereldbevolking nu in principe 1,5 aardes nodig heeft om te voorzien in haar behoeftes en om onze uitstoot op een natuurlijke manier te verwerken_

Zonder dat we ons er toen van bewust waren, overschreed de menselijke consumptie ergens in de jaren 70 de grens van wat de planeet op natuurlijke wijze ter beschikking had. Ondertussen zijn de problemen veel diverser en de uitdagingen vermenigvuldigd.

Een beperking van de Earth Overshoot Day is het feit dat deze methode niet kan verduidelijken waar die overconsumptie van de aardse capaciteit zich voordoet. Dicht bevolkte en geïndustrialiseerde gebieden dragen immers in grotere mate bij tot de globale ecologische voetafdruk, terwijl er in veel delen van de wereld nog steeds een reserve is. De mensen van Global Footprint Network zetten daarom een interactieve wereldkaart op het net waar de beschikbare biocapaciteit per natie wordt afgezet tegen de ecologische voetafdruk.

Op deze kaart is een trend te ontwaren die de stelling van Tutu onderschrijft_ geïndustrialiseerde landen zoals België, Duitsland en het VK zitten al sinds het begin van de jaren ‘60 diep in het rood, zonder een zicht op beterschap ondanks de wetenschappelijke consensus dat de concentratie aan CO2 in de atmosfeer omlaag moet.

België:

Duitsland:

Verenigd Koninkrijk_

Minder ontwikkelde landen zoals de Centraal Afrikaanse Republiek, de DR Congo en Indonesië, hebben nu nog ‘reserve’ maar deze slinkt zienderogen.

Centraal Afrikaanse Republiek_

DR Congo_

Indonesië:

(check alle landen op Country Trends)

Misschien is dat wel het meest verontrustende signaal_ de broodnodige stijging van een wereldwijde levensstandaard werkt de klimaatproblematiek in de hand. Het wordt tijd dat het Westen en de G20 haar verantwoordelijkheid opneemt, uit de ivoren torens kruipt en in eigen boezem kijkt.

Gelijkheid?

Enkel een circulaire economie, duurzaam en op basis van lokaal opgewekte hernieuwbare energie, kan de globale gelijkheid tussen alle mensen verwezenlijken zonder de aardbol waarvan we allemaal afhankelijk zijn finaal naar de knoppen te helpen.

Coverfoto: Oxfam (Flickr)