Kick off derde Congres van de wereldvakbond

Spijts het verbod op zondagarbeid werd hier al op 18 mei de start gegeven voor het Congres. Al was het een korte kick off. Eerst met een openingstoespraak van Michael Sommer, voorzitter DGB.  Dan Walter-Frank Steinmeier, de nieuwe Duitse Minister van Buitenlandse Zaken. Ook nog Helen Clark, de administrateur van het UN Development Program en vroegere eerste minister van Nieuw-Zeeland. Maar nog het meest bleef bij de getuigenis van voetballer Abdes Ouaddou, voormalig kapitein van de Marokkaanse ploeg.

Die noemde het een schande dat Qatar voor 2022 het wereldkampioenschap voetbal kreeg toegewezen.  En dan niet om de hitte waarin moet worden gespeeld. Maar omdat de onmenselijke behandeling van arbeidsmigranten daar blijft aanhouden, via een soort van moderne slaverij, het kafala systeem, waarbij migranten het recht wordt ontnomen het land te verlaten en intussen zwaar worden uitgebuit.

Ouaddou heeft het zelf mogen ondervinden in de periode dat hij zelf in Qatar speelde.  Dat worden de wereldkampioenschappen van de schande, riep  hij uit.  We komen nog zeker terug op die toestanden in Qatar.

Het gemoed van de wereldvakbond

Het echte werk begon op maandag 19 mei.  Al voelde je aan die eerste dag al goed het gemoed van de wereldvakbeweging.   Op het vorige Congres, in 2010 in Vancouver, was er globaal een goed gevoel.  Met wat onvermijdelijke kinderziektes kon de fusieoperatie van 2006 geslaagd mocht worden genoemd.

De wisseling aan de top was vlekkeloos verlopen, met Sharan Burrow die Guy Ryder verving. Ryder zou trouwens later directeur-generaal worden van de Internationale Arbeidsorganisatie.  De wereldeconomie was toen dooreengeschud door de financiële crisis, uitgebroken in de herfst van 2008. Maar er was hoop dat het ergste voorbij was.  En de hoop ook dat men zijn lesje had geleerd.

Met de opeenvolgende Tops van de G20, van Washington en Londen, zag je het internationale discours veranderen.  Ook door een bijzonder effectieve strategie van het IVV, om toegang te krijgen tot de wereldleiders en de vakbeweging een plaats te geven in die processen. Verder opgefleurd door de Arabische lente, begonnen in de maanden voor het Congres van Vancouver.

Maar in Europa was toen ook al de speculatie tegen de overheidsschuld losgebarsten, met de eerste harde aanpassingsprogramma’s van de Troïka van Europese Commissie,  Europese Centrale Bank en Internationaal Muntfonds.  Als onderdeel van een ruimer, eenzijdig Europees saneringsbeleid, dat Europa verder in de miserie stortte, tot en met de aantasting van sociale grondrechten in een reeks van landen.

En gaandeweg geraakte ook de fut uit de G20.  Waardoor ook de internationale dialoog stil viel. Met bovenop ook nog eens de crisis in de Internationale Arbeidsorganisatie, toen de werkgevers in 2012 onverwacht via de commissie voor de toepassing van de normen van de Internationale Arbeidsconferentie de aanval hadden ingezet op  het optreden van de expertencommissie tegen schendingen van het stakingsrecht.

En dat tegen de achtergrond van een internationale vakbeweging die de belangrijkste wereldbeweging en organisatie is maar toch slechts 7% van de werknemers vertegenwoordigt. Daarbij is het beginnen dagen welke enorme concentratie van rijkdom er de afgelopen decennium wereldwijd is gekomen bij een toplaag van superrijken en hoe dit proces na het uitbreken van de financiële crisis gewoonweg hernam, in  ongeziene proporties.   Met nationale overheden die op ruime schaal de werknemersrechten blijven schenden en hun werknemers overleveren aan de uitbuitingspraktijken van een aantal multinationals.  Met catastrofe na catastrofe door de onderinvestering in veiligheidsvoorzieningen. Vorig jaar zinderde op de Internationale Arbeidsconferentie de ramp van Rana Plaza in Bangladesh na. Dit jaar zijn het de meer dan 300 doden in de Soma Coal Mining Company in Turkije, die het gemoed hier bepalen.

Reforzar

En dat alles met een wereldvakbeweging die onder druk staat onder meer door de informalisering van de economie. Uitzonderingen als België daargelaten eerder tendens tot ledenverlies, spijts de groei van de beroepsbevolking. Wereldwijd een steeds kleiner aandeel werknemers die gedekt zijn door collectieve arbeidsovereenkomsten.  En aanhoudende schendingen van de vakbondsrechten.  En met dus als centrale uitdaging opnieuw aan slagkracht te winnen. Te beginnen bij het winnen van leden. Dat is waar dit Congres vooral over gaat.