‘Het is tijd voor een toekomst waarin we onszelf niet meer vergiftigen’

Tot 80% van ons vlees en zuivel zou microplastics bevatten en dankzij pesticiden die we doodleuk op ons voedsel spuiten, eten we dagelijks PFAS. Geen enkel zinnig mens kan dit goedpraten, meent landschapsarchitect Louis de Jaeger, hoe kan het dan dat we dit toch blijven doen?

1840 was een omwenteling in de geschiedenis. Oostenrijkse dokter Ignaz Semmelweis scheen voor het eerst licht op een wereld die bang en kansloos was tegen de onbevattelijke natuur. Hij zag dat als dokters hun handen wasten voor te helpen bij een bevalling, er minder kans was op moedersterfte. Louis Pasteur zette dit werk verder in zijn microbe-theorie, die stelde dat de oorzaak van veel ziekten een minuscuul wezen is. Een van de grootste doorbraken in de medische geschiedenis. Hygiëne en sterilisatie werden de nieuwe norm.

Een nieuwe denkwijze ontstond waarin vechten tegen de natuur niet alleen gezien werd als levensnoodzakelijk, maar we slaagden er voor het eerst in dit deftig te doen: voedsel langer bewaren, ziekten bestrijden met antibiotica, plagen doden in de landbouw dankzij pesticiden. Deze denkwijze hielp ons om een stevig fundament te leggen voor een schijnbaar veiligere samenleving en het redden van ontelbare levens. Welkom in het steriele tijdperk.

Dezelfde oplossing voor een probleem kan, wanneer het probleem opgelost is, opnieuw voor het oorspronkelijke probleem zorgen. Verpakkingen zorgen voor microplastics die voedselveiligheid in gevaar brengen, antibiotica zorgt voor resistente bacteriën en een verzwakt immuunsysteem en pesticiden vernielen gehele ecosystemen wat voor oogstmislukkingen kan zorgen. Nieuwe wetenschappelijke inzichten tonen dat de meeste ‘kleinste wezens’ die Pasteur ontdekte eigenlijk net positief, meer nog, noodzakelijk zijn voor leven op aarde.

Nieuwe wetenschappelijke inzichten dwingen ons om het steriele tijdperk te verlaten.

De ene studie na de andere toont aan dat het darmmicrobioom het fundament is van de menselijke gezondheid. Als mens bestaan we uit minstens evenveel niet menselijke cellen als menselijke cellen, allemaal kleine ‘beestjes’ zonder welke we niet kunnen overleven. Zowel chronische ziektes als verschillende vormen van depressie hebben een oorsprong in darmen met een slecht microbiologisch evenwicht. De hersen darm-as verbindt onze gemoedstoestand met de toestand van onze darmen.

Deze nieuwe wetenschappelijke inzichten dwingen ons om het steriele tijdperk te verlaten. Vechten tegen de natuur betekent immers vechten tegen onszelf. Welkom in het natuur-inclusieve tijdperk. De overgang hiernaar moeten we uiteraard voorzichtig doen en onze levensreddende inzichten niet meteen overboord gooien. Wel moeten ze grondig geanalyseerd worden. Zo is het immers bewezen dat het effectiever is om oppervlaktes schoon te maken met nuttige micro-organismen, dan om al het leven simpelweg te doden met desinfectantia.

Ook voor de landbouw heeft dit drastische gevolgen. De bodem-darm connectie is de belangrijkste ontdekking van de laatste decennia. Er is een enorme correlatie tussen het aantal micro-organismes die in onze darmen leeft en de gezondheid van de bodem waarin ons voedsel groeit. Een gezond lichaam kan alleen als je voedsel eet van een gezonde bodem. Als je weet dat landbouwgif dat schimmels doodt op het veld, ook de schimmels dood die in ons lichaam instaan voor onze gezondheid, kan je niet anders dan ook onze landbouw natuur-inclusiever maken.

Huidige problemen kunnen we niet oplossen met onze steriele-mindset waarin het achterhaalde vechten tegen de natuur centraal staat. De enige manier om deze vervuilde wereld terug gezond te maken is door al onze beslissingen te nemen vanuit het nieuwe natuur-inclusieve denken.

Louis De Jaeger is auteur van We eten ons dood, board member van House of Agroecology en CEO van landschapsarchitectenbureau Commensalist.