Help ! Ik ben een migrant !

Hier ben ik nog maar eens. Schoorvoetend en voorzichtig eerst links en rechts kijkend. Het ziet bijna zwart van het volk, merk ik op. Mensen uit de hele wereld. Heel veel verschillende verhalen in één kleine ruimte.

Ik dool wat rond. Kijk links en rechts een beetje. Heel veel nieuw volk en zelfs gloednieuwe bussen. Het is al lang geleden dat ik hier passeerde. Zo lang dat ik ondertussen zelfs naar het archief verbannen werd. Niet geheel onterecht trouwens.

De speciale datum is me dit jaar weer maar eens ontglipt. 15 september – eergisteren dus -  precies 3 jaar geleden bracht een ijzeren vogel me tot hier. 3 jaar loop ik al rond op dit eiland. En op die tijd is er veel veranderd. Ik ben verhuisd, veranderde van project… ja, trouwde zelfs.

Maar niet enkel de wereld rondom mij veranderde op deze laatste drie jaar. Ook ik ben veranderd. Je kan het maar beter zelf toegeven, nietwaar?

‘Ah, de goeie oude tijd’, denk ik bij mezelf als een oude 80- jarige peet. ‘Toen alles nog leuk en avontuur was. Toen ikzelf nog zo ruimdenkend was dat het hebben van eigen wortels bijna als een belemmering werd gezien bij het echt leren kennen van andere culturen.’

Weet ik dan nu zoveel beter? Ik hoor het je vragen. Misschien mompel je er nog snel ‘dikkenek’ aantoe.  Wees gerust…  Ik betwijfel het.  

Onlangs was er een meisje op bezoek. Ze kwam om levenservaring op te doen. Het andere te leren kennen. En ze had daar twee maanden de tijd voor.

Na die twee maanden zaten we samen aan tafel en ze zei: “Meer dan de anderen en hun cultuur leren kennen, heb ik vooral mezelf, en mijn eigen cultuur, leren kennen.. hoe contradictorisch het ook mag klinken.” Ik kon ze wel kussen.

Een correct antwoord was het vast niet, al is het maar omdat de mens binnen zijn specifieke wereld niet volgens universele regels werkt. Wat voor haar geldt, zal misschien grote onzin zijn voor een ander. Maar wat mij betreft raakte ze toch een snaar. Want, zoals ik al eerder zei: ik ben veranderd. En wel precies op die manier.

Over drie jaar tijd ben ik niet enkel anders naar de Dominicanen gaan kijken. Ik ben ervan overtuigd dat zij mij ook met andere ogen gaan bekijken zijn. En toch.. ik ben nog steeds Belgische en zij zijn nog steeds Dominicaans. Precies zoals in het begin dus. Maar toch..

Plots voel ik me ‘de migrant’. En klinkt dat niet plots helemaal anders?

Migranten versus toeristen, of whatever ik ook was voor mijn verblijf hier iets definitiever werd dan oorspronkelijk gedacht. Wat is het verschil eigenlijk? Feitelijk?

Sta me toe eens een hele grote fout te maken en voor het gemak de mensen in vakjes te duwen. Wat immers door me gaat is zo complex dat ikzelf het anders niet versta.

Er zijn toeristen. Die gaan op vakantie. Zijn blij want de zon schijnt en ze kunnen genieten van wat felverdiende rust na een jaar van hard labeur. Ook de lokale mensen zien hen (meestal) graag komen. Ze brengen ‘cash’ mee, en al die exotische talen geeft aan zelfs de honkvastste mens het gevoel een beetje mee op reis te zijn.

Dan zijn er de toeristen-die-liever-geen-toerist-genoemd-worden. Sorry voor de benaming. Vrijwilligers, Inleefreizigers, Rugzaktrekkers, … Wie een gepaste benaming vindt dat heel deze zooi van mensen onder één noemer kan brengen, laat het me vooral weten! Zij zoeken misschien ook de zon en rust op, maar daarenboven ook nog eens het actief en van binnenuit leren kennen van andere culturen. Voor een tijdje (van enkele weken tot een paar jaar) beslissen ze zich onder te dompelen. Ook zij zijn (meestal) graag gezien. De toeristen-die-liever-geen-toeristen-genoemd-worden zijn blij, want ze leren nieuwe en interessante dingen. Ook de lokale mens ziet hen graag komen, want men voelt dat iemand oprecht geïnteresseerd is in hen.

En dan zijn er de migranten. Dat zijn mensen die al zo lang ergens rondhangen, dat men het gevoel krijgt dat hij/zij nooit meer zal vertrekken. En plots lijkt het exotische, zonnige en fijne verdwenen te zijn? Zijn migranten immers niet dat soort mensen, waarvan het exotische overwegend ‘storend’is? Die hoezeer ze ook hun best doen om zich in te burgeren, we er altijd wel iets op aan te merken hebben? Mind you, in het buitenland blijkt het net hetzelfde.

Heb ik ruzie met manlief, dan wil de hele straat als het ware mij de Dominicaanse cultuur opnieuw tot in detail uitleggen. De Belgische snapt het immers niet. De belgische snapt het WEL, maar waarom wil niemand de denkwijze van de Belgische begrijpen? Ik ben toch ook maar een mens. En heb toch ook mijn eigen wortels. Zijn die niet evenveel waard?

Tuurlijk zijn alle culturen evenveel waard. En dus staat inburgering, aanpassing of whatever ander woord ze er nog voor zullen uitvinden jammergenoeg niet gelijk aan het maken van culturele copycats. Was het immers maar zo eenvoudig.

Waarom zucht mijn moeder dat Turkse migranten geen Nederlands spreken thuis tegen hun kinderen, waardoor zij allochtone kindjes met leerproblemen voor zich krijgt geschuifeld. Ze heeft gelijk… ergens toch. Maar wat zou ze zeggen mocht ik thuis geen Nederlands spreken met mijn toekomstige kinderen,  alleen omdat ik hier in de Dominicaanse woon? Zou dat plots niet jammer zijn?

…

Ik zei dus al: ik ben veranderd.

Voor het eerst in mijn leven kan ik me ietwat voorstellen hoe het moet zijn om in België als migrant te leven.

Of alvast: dat denk ik toch…