‘We moeten gezamenlijke oplossingen vinden voor onze gemeenschappelijke uitdagingen’

De wereld telt vandaag 8 miljard mensen, maar wordt geconfronteerd met grote uitdagingen en sterke verdeeldheid. VN-secretaris-generaal António Guterres roept de wereldleiders op om dringend werk te maken van oplossingen die de verdeeldheid overbruggen en het vertrouwen herstellen. ‘We stevenen regelrecht af op een klimaatcatastrofe, terwijl de uitstoot en de temperaturen blijven stijgen.’

De wereldbevolking telt vandaag 8 miljard mensen, een bewijs van wetenschappelijke doorbraken en verbeteringen in voeding, volksgezondheid en sanitaire voorzieningen. Maar naarmate onze menselijke familie groter wordt, wordt ze ook steeds meer verdeeld.

Miljarden mensen hebben het moeilijk. Honderden miljoenen worden getroffen door honger en zelfs hongersnood. Recordaantallen zijn op de vlucht op zoek naar kansen en verlichting van schulden en ontberingen, oorlogen en klimaatrampen.

Tenzij we de gapende kloof tussen de wereldwijde haves en have-nots overbruggen, maken we ons op voor een wereld van 8 miljard mensen vol spanningen en wantrouwen, crisis en conflict.

Een handvol miljardairs controleert evenveel rijkdom als de armste helft van de wereld.

De feiten spreken voor zich. Een handvol miljardairs controleert evenveel rijkdom als de armste helft van de wereld. De top één procent wereldwijd steekt een vijfde van het wereldinkomen in eigen zak, inwoners van de rijkste landen hebben een levensverwachting tot 30 jaar langer dan die van de armste landen. Naarmate de wereld de afgelopen decennia rijker en gezonder is geworden, zijn die ongelijkheden ook toegenomen.

Bovenop die langetermijntrends creëren de versnellende klimaatcrisis en het ongelijke herstel van de COVID-19-pandemie een turbo-effect op de ongelijkheid. We stevenen regelrecht af op een klimaatcatastrofe, terwijl de uitstoot en de temperaturen blijven stijgen. Overstromingen, stormen en droogtes verwoesten landen die bijna niets hebben bijgedragen aan de opwarming van de aarde.

De oorlog in Oekraïne verergert de aanhoudende voedsel-, energie- en financiële crises en treft de opkomende economieën het hardst. Die ongelijkheden eisen de grootste tol van vrouwen en meisjes, en van gemarginaliseerde groepen die al worden gediscrimineerd.

Veel landen in het Zuiden kijken aan tegen enorme schulden, toenemende armoede en honger en de groeiende impact van de klimaatcrisis. Ze maken weinig kans om te investeren in een duurzaam herstel van de pandemie, de overgang naar hernieuwbare energie of onderwijs en training voor het digitale tijdperk. 

We moeten die schadelijke trends keren, relaties herstellen en gezamenlijke oplossingen vinden voor onze gemeenschappelijke uitdagingen.

Woede en wrok tegen ontwikkelde landen bereiken breekpunten. Giftige verdeeldheid en gebrek aan vertrouwen vertragen en blokkeren een groot aantal kwesties, van nucleaire ontwapening tot terrorisme tot wereldwijde gezondheid. We moeten die schadelijke trends keren, relaties herstellen en gezamenlijke oplossingen vinden voor onze gemeenschappelijke uitdagingen.

De eerste stap is erkennen dat deze op hol geslagen ongelijkheid een keuze is, een keuze waarvoor ontwikkelde landen de verantwoordelijkheid dragen om ze terug te draaien — te beginnen deze maand op de VN-klimaatconferentie in Egypte en de G20-top in Bali.

Ik hoop dat COP27 tot een historisch Klimaatsolidariteitspact zal leiden waarin ontwikkelde en opkomende economieën zich verenigen rond een gemeenschappelijke strategie en hun capaciteiten en middelen combineren ten behoeve van de mensheid. Rijkere landen moeten financiële en technische ondersteuning bieden aan opkomende economieën om af te stappen van fossiele brandstoffen. Dat is onze enige hoop om onze klimaatdoelen te halen.

Ik dring er bij de leiders op de COP27 ook op aan om het eens te worden over een routekaart en een institutioneel kader om landen in het Globale Zuiden te compenseren voor verlies en schade gelinkt aan klimaatverandering die nu al enorm veel leed veroorzaken.

De G20-top in Bali zal een gelegenheid zijn om de benarde situatie van ontwikkelingslanden aan te pakken. Ik heb er bij de economieën van de G20 op aangedrongen een stimuleringspakket aan te nemen dat regeringen van het Globale Zuiden voorziet van investeringen en liquiditeit, en schuldverlichting en herstructurering aanpakt.

Relatief kleine investeringen in gezondheidszorg, onderwijs, gendergelijkheid en duurzame economische ontwikkeling kunnen een opwaartse spiraal van ontwikkeling en groei creëren, die economieën en levens transformeert.

Terwijl we aandringen op actie voor deze maatregelen op middellange termijn, werken we non-stop samen met alle belanghebbenden om de wereldwijde voedselcrisis te verlichten.

De graandeal in de Zwarte Zee is een essentieel onderdeel van die inspanningen. Het heeft geholpen om de markten te stabiliseren en de voedselprijzen te verlagen. Elke fractie van een procent kan honger verlichten en levens redden.

We werken er ook aan om ervoor te zorgen dat Russische meststoffen naar de wereldmarkten kunnen stromen, die ernstig zijn verstoord door de oorlog. De prijzen van kunstmest liggen tot drie keer hoger dan voor de pandemie. Rijst, het meest geconsumeerde hoofdvoedsel ter wereld, is het gewas dat het meest zal lijden. De resterende obstakels voor de export van Russische meststoffen wegnemen, is een essentiële stap in de richting van wereldwijde voedselzekerheid.

Maar tussen al die serieuze uitdagingen is er goed nieuws. Onze acht miljard sterke wereld zou enorme kansen kunnen bieden voor enkele van de armste landen, waar de bevolkingsgroei het hoogst is.

Relatief kleine investeringen in gezondheidszorg, onderwijs, gendergelijkheid en duurzame economische ontwikkeling kunnen een opwaartse spiraal van ontwikkeling en groei creëren, die economieën en levens transformeert.

Binnen enkele decennia kunnen de armste landen van vandaag motoren worden van duurzame, groene groei en welvaart in hele regio’s.

Ik wed nooit tegen menselijk vernuft en ik heb een enorm vertrouwen in menselijke solidariteit. In deze moeilijke tijden zouden we er goed aan doen om de woorden van een van de wijste waarnemers van de mensheid, Mahatma Gandhi, te onthouden: ‘De wereld heeft genoeg voor ieders behoefte – maar niet ieders hebzucht.’

De grote wereldwijde bijeenkomsten van deze maand moeten een kans bieden om de verdeeldheid te overbruggen en het vertrouwen te herstellen, gebaseerd op de gelijke rechten en vrijheden van elk lid van de acht miljard sterke menselijke familie.

António Guterres is Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties.