FMLN verzwakt na Salvadoraanse parlementsverkiezingen

Na de overwinning van Mauricio Funes, de kandidaat van het FMLN voor het presidentschap in 2009, heeft deze linkse partij de stijgende lijn niet weten door te trekken. De rechtse oppositiepartijen Arena en Gana halen samen een meerderheid van 44 zetels op een totaal van 84. Het FMLN blijft steken op 33 zetels.

Ook de gemeentelijke verkiezingen bevestigen deze trend. In de hoofdstedelijke agglomeratie wint Arena in 10 gemeentes, FMLN slechts in 8. Daarmee doet de regeringspartij het merkelijk slechter dan in 2006, toe San Salvador rood kleurde.

Bitsige strijd

In El Salvador ging het om een zeer bitsige strijd, en in veel gemeentes was de uitslag een dubbeltje op zijn kant. Een klein aantal stemmen deed de balans naar links dan wel naar rechts overslaan. Toch moet gezegd dat het FMLN meer had verwacht. Zij hoopte op 35 zetels in het parlement en het behoud van haar ruime machtsbasis in de hoofdstad. Waarom dan toch deze tegenvallende cijfers?

Een eerste verklaring moet gezocht in het hoge absenteïsme dat tussen de 50 en de 55% schommelt. Dit kan erop wijzen dat niet zozeer meer burgers voor Arena hebben gestemd, dan wel dat heel wat mensen die in het verleden voor het FMLN hebben gestemd, zijn thuisgebleven.

Achterliggende oorzaak

Hiervoor is er mogelijk een achterliggende oorzaak. Het aantreden van president Funes had grote verwachtingen geschapen; eindelijk zou het FMLN zijn sociale hervormingsbeloften gaan realiseren. Met een minderheid in het parlement stond de regering van Funes te zwak, en nu wordt zijn regering hiervoor afgestraft.

Deze verkiezingen versterken de positie van de oppositiepartijen Arena en Gana. Samen hebben ze de absolute meerderheid en kunnen ze dus elk initiatief van de regering Funes kunnen terugschroeven. Minder dan een maand geleden keurde het parlement een wet goed die de prijs voor geneesmiddelen flink moet doen dalen.

Gaat Arena, dat goede banden onderhoudt met de nationale farmaceutische bedrijven, deze sociale maatregel durven terug te draaien? Deze ‘co-habitacion’ dreigt president Funes nog verder van het FMLN weg te drijven. De partij klaagt de laatste maanden meer en meer dat Funes vergeten is welke partij hem als onafhankelijke kandidaat aan de macht heeft gebracht. 

Hoe dan ook: voor het FMLN breekt een periode van bezinning aan. De partijleden verwijten hun leiders vervreemd te zijn van de basis. Is de partij in staat om haar eigen fouten te erkennen? Kan ze het geduld opbrengen om naar haar traditionele basis in de armere wijken te luisteren? 

Uitdaging

Met het oog op de presidentsverkiezingen van 2014 staat het FMLN voor de uitdaging om het geschonden vertrouwen van zijn basis terug te winnen. Uit eerste reacties vanuit de sociale organisaties die traditioneel goede banden met het FMLN hebben, klinken kritische stemmen. Zij hopen dat deze verkiezingen de deuren openen voor een open en eerlijk debat. Niet de toekomst van de partij mag daarbij op de eerste plaats komen, wel het belang van het land, het belang van de zwakke groepen in de samenleving.

Wim Leysens is regioverantwoordelijke Midden-Amerika bij fos, Miguel Orellana werkt bij de Salvadoraanse Vereniging voor Gezondheidspromotie (ASPS), partner van fos.

Op 19 maart organiseren fos en MO* in De Markten in Brussel het MO*debat ‘Hoe maken we gezondheid betaalbaar?’. Margarita Posada, woordvoerster van de Alliantie tegen de Privatisering van de Gezondheidszorg (ACCPS) uit El Salvador komt getuigen, MO*redactrice Alma De Walsche modereert het debat.