Hondurezen blijven dromen van de VS

Het is negen uur ‘s ochtends als een bus uit de Mexicaanse stad Tapachula aankomt in Corinto, bij de grens tussen Honduras en Guatemala. Het is de eerste bus vandaag met gezinnen die geprobeerd hebben de grens over te steken naar de VS. In de bus zitten negentien kinderen in de leeftijd van vijf tot twaalf jaar, zes vrouwen en zeven mannen. De reis heeft tien uur geduurd. Een team vrijwilligers van het Rode Kruis in Honduras, gesteund door het Internationale het Rode Kruis (ICRC), gaat de bus in om tassen met dagelijkse benodigdheden uit te delen.

In de nabijgelegen stad San Pedro Sula worden de migranten tijdelijk ondergebracht in een opvangcentrum van de overheid, om daarna met wat eten en een klein geldbedrag terug te reizen naar huis.

Er komen vandaag vier busladingen met uitgezette migranten aan, in totaal 152 mensen.

Onmacht

In de bus zijn vermoeide kindergezichten te zien. Hun ouders of andere familieleden hebben hun ogen neergeslagen om hun pijn en onmacht te verbergen. Er komen vandaag vier busladingen met uitgezette migranten aan, in totaal 152 mensen. ‘Meestal zitten er 30 tot 28 mensen in een bus’, zegt Yahely Milla, een vrijwilliger van het Rode Kruis.

De massale uitzetting van minderjarigen is in april begonnen, zegt ze, in reactie op het groeiende aantal jonge, alleenstaande migranten dat probeert de VS te bereiken. ‘In april, mei en juni kwamen er soms wel vijftien bussen per dag aan.’

Corinto ligt op 362 kilometer afstand van de hoofdstad Tegucigalpa. De grensstreek wordt gebruikt door veel Hondurezen die naar de VS willen. Ze steken hier de grens over naar Guatemala, voordat ze verder gaan naar Mexico en, als ze geluk hebben, uiteindelijk de VS bereiken.

De enige steun die migranten hier krijgen, komt van het Rode Kruis en het ICRC, dat sinds twee jaar actief is in het gebied. De enige keer dat de overheid zich ermee bemoeide, was in juli, toen het aantal uitzettingen piekte en Ana Hernández, de vrouw van president Juan Orlando Hernández, langskwam om een groep kinderen te ontvangen.

Iets meer dan een maand later zijn de beloofde opvangcentra er nog niet. Er is zelfs geen wc bij de bushalte waar de migranten aankomen. Voordat een nieuwe bus aankomt, vertelt Mauricio Paredes, hoofd van de Rode Kruis-afdeling in Corinto, hoe de migranten worden opgevangen. De hulp is beperkt, vanwege de omvang van de humanitaire crisis, zegt hij.

Voor kinderen zijn er wegwerpluiers, water, babyflesjes en een zoutoplossing. Volwassenen krijgen water, wc-papier, tandpasta, tandenborstels, maandverband voor vrouwen en scheermesjes voor mannen. Ook mogen ze 3 minuten bellen met familie.

‘Ik heb gezien hoe een vrouw verkracht werd en hoe de smokkelaars mensen verkochten aan criminele bendes.’

Smokkelaars

De zon brandt fel als vijf uur later de volgende bus aankomt uit de Mexicaanse stad Acayuca. In deze bus zitten 38 migranten. Een van hen is de negentienjarige Daniela Díaz. Ze belt haar moeder om te vertellen dat ze terug is van haar tweede poging om de VS te bereiken. Als het gesprek afgelopen is, wil ze wel iets vertellen over haar reis. ‘Ik ben negen maanden geleden al vertrokken. Het was niet de eerste keer, maar toch ben ik erg geschrokken van wat ik gezien heb. Deze keer wist ik Het Beest te bereiken (de Mexicaanse trein die migranten gebruiken om illegaal mee te reizen op het dak, red.). Er gebeuren daar vreselijke dingen. Ik heb gezien hoe een vrouw verkracht werd en hoe de coyotes (smokkelaars) mensen verkochten aan criminele bendes’, vertelt ze, met lange tussenpauzes.

‘Het is vreselijk om dode mensen te zien of mensen die ze gewoon laten liggen. Mensen uit ons land. Ik ben opgelucht dat ik levend terug ben. Anderen zijn vermoord door criminelen en er zijn ook mensen van de trein gegooid. Dat heb ik allemaal gezien en ik ben er kapot van.’ Ze vertelt over de armoede in haar familie en het gebrek aan werk. Ondanks de vreselijke ervaringen, gaat opnieuw een poging wagen, zegt ze. “Naar de VS gaan is mijn droom. Zelfs als ik het niet levend haal, ga ik toch.

‘Ik schaam me om terug te gaan naar huis.’

Armoede en geweld

Armoede en geweld zijn de belangrijkste drijfveren voor Hondurezen om de gevaarlijke reis naar de VS te ondernemen. David López (18) komt uit Copán Ruinas in het westelijke departement Copán, dat bekend staat om zijn georganiseerde misdaad. Hij zegt dat hij gevlucht is om aan het geweld te ontkomen. Maar nu is hij terug, bang, verslagen en gefrustreerd. Twee keer werd hij onderweg aangevallen door bendes die opereren langs de migrantenroutes.

‘Ik ben weggegaan omdat het thuis niet veilig meer was. Ik ben levend terug, ja, maar ik heb gefaald’, zegt hij met pijn in zijn stem, terwijl hij terugdenkt aan het misbruik, de honger en de dorst tijdens zijn reis. ‘Ik schaam me om terug te gaan naar huis. Maar ik ga het opnieuw proberen, als het rustiger is bij de grens.’

Alleen al in augustus kwamen negentienduizend teruggestuurde migranten het land binnen via Corinto. Dat is evenveel als in heel 2013, zegt Paredes. Het Centraal-Amerikaanse land met 8,4 miljoen inwoners, waar 65 procent van de huishoudens in armoede leeft, is een van de meest gewelddadige landen in de wereld. Volgens Honduran Observatory on Violence worden er jaarlijks per 100.000 inwoners 79,7 mensen vermoord.