Presidentsverkiezingen Indonesië: mensenrechtenorganisaties houden hun hart vast

Op Valentijn hebben ruim 200 miljoen Indonesiërs een date met de stembus. Huidig president Joko Widodo zwaait na tien jaar af, maar blijft vermoedelijk een rol spelen achter de schermen. Mensenrechtenorganisaties vrezen voor de toekomst van de democratie in het land.

Bij zijn aantreden als president in 2014 zette Joko Widodo (62), bijgenaamd Jokowi, volop in op de Indonesische economie. Na tien jaar aan het roer kan hij een mooi economisch rapport voorleggen: zijn regering nam maatregelen om infrastructuurwerken te realiseren, kleine ondernemers te stimuleren en de inflatie onder controle te houden. Enkel de pandemie kon zijn economisch beleid afremmen.

Om die laatste reden heeft Widodo nog geprobeerd om de verkiezingen uit te stellen, zodat hij meer tijd zou hebben om die achterstand weg te werken. Maar na twee ambtstermijnen moet er volgens de grondwet een nieuwe president komen.

Zoon als vicepresident?

De uittredende president steunt de kandidatuur van defensieminister Prabowo Subianto (72) en zijn 36-jarige running mate Gibran Rakabuming Raka. Gibran is burgemeester van de Javaanse stad Surakarta maar bovenal, en niet toevallig, Widodo’s zoon. Officieel is hij te jong voor de functie van vicepresident. Inderhaast heeft het hoogste gerechtshof van het land de wet aangepast zodat hij toch kan opkomen.

Die link met het vorige bestuur heeft Prabowo alvast favoriet gemaakt voor de hoogste functie. Volgens een peiling van twee maanden geleden krijgt hij de steun van bijna 40 procent van de kiezers, een stijging van 8 procent in vergelijking met augustus vorig jaar. 

Touwtjes in handen houden

Prabowo’s twee jongere tegenkandidaten doen het minder goed. Ganjar Pranowo (55) krijgt de steun van de partij van Widodo, maar heeft volgens waarnemers geen duidelijke identiteit. Anies Baswedan (54) is populair bij conservatieve moslims, maar zijn campagne bestond vooral uit kritiek op Jokowi en Prabowo. Die tactiek vertaalt zich niet in populariteit.

Het ziet er naar uit dat Jokowi achter de schermen aan de macht zal blijven, met Prabowo als nieuwe president.

Het ziet er dus naar uit dat Jokowi achter de schermen aan de macht zal blijven, met Prabowo als nieuwe president. Dat vooruitzicht baart vooral mensenrechtenorganisaties zorgen. Zij brengen Prabowo, een ex-militair, in verband met de dood van activisten en journalisten. Ook zou er een link zijn met burgerdoden in het land Oost-Timor, een voormalige provincie van Indonesië. Eind jaren 90 vielen pro-Indonesische militaire groepen daar burgers aan die vóór de onafhankelijkheid hadden gestemd.

Geen commentaar

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) heeft de drie presidentskandidaten gevraagd om een enquête in te vullen over hun toekomstig beleid. De vragen gingen onder meer over persvrijheid, vrouwen- en homorechten, maar ook over de moorden in Oost-Timor. Pranowo en Baswedan stuurden de vragenlijst terug en zeggen dat ze geweld afkeuren. Enkel Prabowo reageerde niet.

Critici vrezen dat Prabowo de vele lokale en regionale verkiezingen zal willen afschaffen om meer macht naar zich toe te trekken. In de jaren 90 zijn nochtans hervormingen doorgevoerd met decentralisatie als kernwoord. Het aantreden van Prabowo als president zou een terugkeer kunnen betekenen naar het ‘oude systeem’. Het is aan de 204 miljoen Indonesische kiezers om daarover te beslissen.