Oekraïne op zoek naar stabiliteit

De Oekraïense hoofdstad Kiev was van november 2013 tot februari 2014 het toneel van massale protesten tegen corruptie en machtsmisbruik. In een wanhoopspoging om de protesten te onderdrukken zette toenmalige president Yanukovich zijn gevreesde Berkut oproerpolitie in.

Op 20 februari kwamen 39 betogers om het leven door het politieoptreden. Brutaal vermoord volgens  de openbare aanklager in Kiev, die het gedrag van Oekraïense veiligheidsdiensten tijdens de protesten onderzoekt. ‘Ze handelden naar criminele orders gegeven door hun voormalige bazen en overtraden hiermee hun autoriteit.’ De inzet van de oproerpolitie betekende het einde voor president Yanukovich.

‘Het geduld van de bevolking is ten einde’ (Henry Bolton)

Tijdens de lezing waarschuwt Henry Bolton van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OSCE) de huidige Oekraïense regering. ‘Het geduld van de bevolking is ten einde. Door krachtige hervormingen moet Kiev nu bewijzen dat machtsmisbruik en corruptie niet langer getolereerd worden. Anders dreigt de huidige regering op dezelfde manier aan zijn einde te komen als de vorige.’

Evenwichtsoefening voor de NAVO

De Oekraïense ambassadeur in België en Luxemburg, Igor Dolhov, schuift de verantwoordelijkheid voor de huidige situatie in Oekraine in de schoenen van Moskou en vraagt de NAVO druk te zetten op Rusland.

Dat kan niet militair, want Moskou ziet een grotere NAVO-aanwezigheid aan zijn grenzen als een bedreiging. De Noord Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) moet zoeken naar een manier om de veiligheid in Oekraïne te vergroten zonder de spanningen met Rusland op de spits drijven.

‘De NAVO zal geen wapens voorzien aan Oekraïne. Bewapening moet op een bilaterale basis gebeuren’, zegt Christopher Murray, politiek adviseur voor de NAVO in Europa. ‘NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne blijft wel mogelijk van zodra zij voldoen aan de criteria’.

In Oekraïne is NAVO-lidmaatschap expliciet onmogelijk binnen de nationale wetgeving. Dit is een tegemoetkoming aan Rusland. ‘Het is onwaarschijnlijk dat Oekraïne NAVO-lidmaatschap zal zoeken in de huidige omstandigheden’, zegt ambassadeur Dolhov.

Europa in actie

De Europese steun aan het Oekraïense veiligheidsapparaat verloopt iets vlotter. Vandaag trainen dertig Europese veiligheidsspecialisten hun Oekraïense collega’s. In oktober zal dit aantal oplopen tot 58.

‘Het oplossen van het gewapende conflict in het Oosten van Oekraïne is onze eerste prioriteit’, zegt Henry Bolton (OSCE). ‘De noodzakelijke hervorming van het Oekraïense veiligheidsapparaat vormt echter een enorme uitdaging. Corruptie en opportunisme zijn wijdverspreid in alle lagen van het huidige systeem’.