Ngo's kritisch over voorstel nieuwe EU-richtlijn pesticiden: ‘Vol loze beloften’

De Europese Commissie heeft een voorstel ingediend om het pesticidegebruik aan banden te leggen en zo onze gezondheid en de biodiversiteit te vrijwaren. Een groep ngo’s vindt dit niet verregaand genoeg. ‘Zoals het er nu ligt, is het een loze belofte.’

‘Niet in lijn met de Green Deal.’ ‘Dit voorstel komt tekort.’ ‘De term duurzaamheid onwaardig.’ Ruim zeventig ngo’s zijn zeer kritisch over een voorstel van de Europese Commissie om pesticiden aan banden te leggen.

Op 23 maart lanceert de Europese Commissie een voorstel voor een nieuwe EU-richtlijn. De ngo’s die het ontwerp al konden inkijken, waaronder het European Environmental Bureau (EEB), Bond Beter Leefmilieu, Voedsel Anders, Greenpeace België en Les Amis de la Terre Belgique, vinden het allesbehalve verregaand genoeg.

Het is dertien jaar geleden dat de vorige richtlijn omtrent het gebruik van pesticiden, de 2009 Directive on Sustainable Use of Pesticides, in voegen getreden is. Die EU-richtlijn promoot het gebruik van geïntegreerde gewasbescherming en niet-synthetische alternatieven voor pesticiden. Het idee is dat synthetische pesticiden in principe niet gebruikt mogen worden, tenzij als ‘laatste redmiddel’. De lidstaten van de EU zouden deze richtlijn ‘niet naar behoren volgen’, meldt het EEB.

Biodiversiteit

‘Het wordt tijd dat burgers en het milieu voorrang krijgen’, stelt EEB-beleidsmedewerker Eva Corral, gespecialiseerd in pesticiden en watervervuiling. ‘Dat kan alleen maar door de transitie richting agro-ecologie in gang te zetten, ten voordele van zowel mens als natuur. Ook de boeren zijn hierbij gebaat.’

‘Het wordt tijd dat burgers en het milieu voorrang krijgen.’

De ngo’s wijzen erop dat pesticiden een negatieve impact hebben op de biodiversiteit en ons ecosysteem. Daarbij beroepen ze zich op zeer recente (2022) wetenschappelijke studies over de grenzen van onze planeet en de impact van chemicaliën op het verlies aan biodiversiteit. Ook verwijzen ze naar de 1,2 miljoen Europese burgers die een initiatief ondertekenden om synthetische pesticiden met 80 procent terug te dringen tegen 2030, het zogenaamde Save Bees and Farmers Citizens’ Initiative.

Gezondheid 

De bijenpopulatie is niet de enige soort die gebaat is bij een dergelijke reductie van pesticiden. De ngo’s hameren op het verband tussen pesticiden en onze gezondheid. Zo zou er ‘hoogstwaarschijnlijk’ een causaal verband zijn met ernstige ziektes zoals Parkinson en bepaalde soorten kanker. Daarover publiceerde het Franse nationaal gezondheidsinstituut INSERN vorig jaar een studie. Franse wetenschappers benadrukken dat er een ‘zeer sterk vermoeden is van een verband tussen de blootstelling aan pesticiden en chronische ziektes en geheugenverlies’.

‘We vragen de Europese Commissie om onze bezorgheden dringend op te volgen’, stellen de ngo’s in een gezamenlijke verklaring. ‘Deze richtlijn mag geen loze belofte worden, maar moet het pad effenen voor een wereld zonder pesticiden.’