Mexicaanse klimaatwetten negeren vrouwen

Sinds 2012 zijn kleine boeren uit de plattelandsgemeenschappen San Miguel en Santo Tomás Ajusco, ten zuiden van Mexico City, betrokken bij een project rond betaling voor ecosysteemdiensten, gefinancierd door de Nationale Boscommissie (CONAFOR) en de private bouwmaatschappij Ingenieros Civiles Asociados (ICA).

Betaling voor bosbehoud

De boeren onderhouden in een roterend systeem 3.000 hectaren bos, op een totale bosoppervlakte van 7.619 hectaren op hun territorium. In ruil voor het behoud van het bos en zorg voor de waterbronnen krijgen ze van de overheid bomen, zaden, serres en andere voorzieningen. De 484 mannen en 120 vrouwen beheren gronden van 0.5 tot 8 hectaren groot. Er zijn talrijke jobs, van het bewaken van het bos, over de preventie van houtkap en brand, tot papierwerk.

De gemeenschappen halen heel wat voordelen uit het project. Maar voor vrouwen is het geen succes: zij nemen enkel deel aan herbebossingsactiviteiten en de inzameling van afval

“Het probleem is dat de beschikbare jobs voor vrouwen zeer beperkt zijn”, zegt Alma Reyes, een 42-jarige moeder van drie kinderen en één van de vrouwelijke gemeenschapsleden. “Vrouwen hebben geen invloed op wat er gebeurt, op de verdeling van de voordelen of in de besluitname. Een seksistische meerderheid heeft de macht, en wetten worden niet bekrachtigd”.

Genderfocus ontbreekt

In 2013 werd beslist het project uit te breiden naar 52.000 hectaren bosgebied over heel Mexico. CONAFOR trok 77 miljoen dollar uit voor de betaling in ruil voor ecosysteemdiensten, op een oppervlakte van 471.000 hectaren, voor een periode van vijf jaar.

Het programma werd opgestart als onderdeel van het Mexicaanse klimaatbeleid. Sinds 2012 is in Mexico een algemene klimaatwet van kracht, maar daarin is nagenoeg geen sprake over de deelname van vrouwen.

Het ontbreken van een genderfocus in Mexico’s klimaatbeleid contrasteert sterk met de doelstellingen in andere beleidsplannen. Het Nationale Ontwikkelingsplan 2013-2018, bijvoorbeeld, schrijft voor dat een genderperspectief deel moet uitmaken van alle regeringsprogramma’s, om gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bereiken.

Een groot deel van de Mexicanen leeft nog steeds in armoede, en veel vrouwen, vooral in landelijke gebieden, zijn de dupe van de impact van klimaatverandering: zij moeten ervoor zorgen dat hun families proper water en voedsel hebben, en voor hun families zorgen in het geval van rampen.