Grote BEL20-bedrijven stoten elk evenveel uit als derde van de Belgische bevolking

De gemiddelde CO₂-voetafdruk van veertien BEL20-bedrijven is even groot als de jaarlijkse uitstoot van de armste 34% van de bevolking. Dat blijkt uit een rapport van Oxfam. Er zijn volgens Oxfam mogelijkheden om de CO₂-impact van de bedrijven te verkleinen maar die worden niet benut.

In het rapport worden de CO₂-impact en klimaatstrategieën van veertien BEL20-bedrijven onder de loep genomen. Gezamenlijk produceren ze 20,84 miljoen ton CO₂ per jaar, iets minder dan een vijfde van de totale Belgische uitstoot. Elk bedrijf produceert gemiddeld evenveel als de armste 34% van de bevolking. Het rapport identificeert vier bedrijven die dat gemiddelde overschrijden: KBC, AB Inbev, Umicore en Solvay.

Greenwashing

Oxfam analyseerde ook de koolstofintensiteit van de bedrijven – hun uitstoot per euro omzet. Uit het rapport blijkt dat slechts vier bedrijven in de afgelopen vijf jaar hun koolstofintensiteit beduidend hebben verminderd. Wanneer we de banken buiten beschouwing laten, is de gemiddelde koolstofintensiteit van de grote BEL20-bedrijven 548 ton CO₂ per 1 miljoen euro omzet. De sectoren met de grootste uitstoot zijn industrie, goederen en consumentendiensten en verrassend genoeg informatie- en communicatietechnologie.

Bedrijven zouden klimaatschade in hun waardeketen moeten identificeren en voorkomen.

Het rapport onderzocht ook de klimaatbeloften en -strategieën van bedrijven. Hoewel de meeste grote bedrijven erkennen dat actie tegen de klimaatcrisis nodig is, zijn er maar weinig die een ambitieus plan hebben om dit te realiseren. ‘Klimaatbeloften zijn grillig, missen een gemeenschappelijk kader en zetten de deur open voor greenwashing’, zegt Julien Desiderio, beleidsmedewerker bij Oxfam België.

Liever winst uitkeren dan klimaatactie

Volgens Oxfam zijn er zeker manieren om de investeringen voor CO₂-reductie te financieren. Alleen krijgt de dividendstrategie op korte termijn vaak de voorkeur boven klimaatinvesteringen. Tussen 2016 en 2021 keerden de onderzochte BEL20-bedrijven meer dan 47,5 miljard euro aan dividenden uit aan aandeelhouders, wat overeenkomt met 70 procent van hun winst. In sommige gevallen keerden ze zelfs meer uit dan de daadwerkelijke winst, waarbij bedrijven soms hun reserves aanspraken of schulden maakten.

Het rapport wijst er echter op dat de jaarlijkse nood aan investeringen voor de klimaattransitie de komende jaren drie tot zes keer zal toenemen. Wereldwijd blijven de klimaatdoelstellingen van grote bedrijven en multinationals grotendeels ontoereikend en de huidige uitstootniveaus leiden naar een opwarming van 2,7 °C. Gezien de onevenredige gevolgen van de klimaatcrisis voor de minst verantwoordelijke landen is het van cruciaal belang dat historische vervuilers hun verantwoordelijkheid nemen, vindt Oxfam.

Om dat te bereiken doet het rapport enkele aanbevelingen. Zo zouden bedrijven klimaatschade in hun waardeketen moeten identificeren en voorkomen, terwijl wetgeving hen zou moeten verplichten om duidelijke transitieplannen te maken. Leidinggevenden van grote bedrijven zouden volgens Oxfam ook beloond kunnen worden als ze klimaatdoelstellingen halen.

Tot slot zouden grote bedrijven moeten stoppen met streven naar aandeelhoudersrendement op korte termijn en geen dividend meer uitkeren zonder een uitstootstrategie die verenigbaar is met de doelstelling van 1,5 graad opwarming.