Fonds voor klimaatdata moet risicolanden beter voorbereiden op extreem weer

Een nieuw VN-financieringssysteem voor klimaatwaarnemingen en vroege waarschuwingen moet vooral kwetsbare landen ten goede komen. Als ze eerder gewaarschuwd worden, kunnen ze zich beter voorbereiden op klimaatextremen.

Terwijl overal ter wereld de risico’s als gevolg van extreem weer en de klimaatverandering toenemen, schieten systemen en netwerken voor weer- en klimaatwaarnemingen tekort, vooral voor kleinere en armere landen.

Voor weersvoorspellingen en klimaatonderzoek zijn waarnemingen nodig. Het wereldwijde waarnemingsnetwerk up to date houden is een van de voornaamste taken van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO).

Dat VN-agentschap heeft daarom samen met het VN-ontwikkelingsprogramma Undp en het VN-milieuprogramma Unep een financieringsmechanisme in het leven geroepen om investeringen in systematische waarnemingssystemen te stimuleren en betere data te verzamelen. De “Systematic Observations Financing Facility” (SOFF) heeft vrijdag zijn deuren geopend. De initiële financiering komt van verschillende landen, waaronder Oostenrijk, Denemarken, Finland, IJsland, Ierland en Noorwegen, en moet worden aangevuld met investeringen van bedrijven.

De VN heeft als doel dat vroegtijdige waarschuwingsdiensten binnen de komende vijf jaar wereldwijd beschikbaar zijn, zo beloofde de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres. De WMO, verantwoordelijk voor het bereiken van dit klimaatdoel, zal naar verwachting een actieplan presenteren op de volgende klimaattop, de COP 27 in Egypte in november.

Deel van dit actieplan is dus de SOFF, dat subsidies en technische hulp zal verlenen aan landen om hiaten in de gegevens op te vullen, waardoor landen extreme weersomstandigheden beter kunnen voorspellen.

Onvolledig data

Nu ontbreken namelijk nog veel data. Dat beperkt het vermogen van overheden en diensten om extreme weersomstandigheden zoals overstromingen, droogtes en hittegolven op tijd en accuraat te voorspellen, vooral in kleinere en minder welvarende landen.

‘Op dit moment is minder dan 10 procent van de vereiste basiswaarnemingen voor weer en klimaat beschikbaar voor kleine eilandstaten en de minst ontwikkelde landen.’

‘Op dit moment is minder dan 10 procent van de vereiste basiswaarnemingen voor weer en klimaat beschikbaar voor kleine eilandstaten (SIDS) en de minst ontwikkelde landen (LDC’s)’, zegt Petteri Taalas, secretaris-generaal van de WMO. ‘De wereld heeft deze gegevens dringend nodig en daarom zal SOFF een partnerschap bieden waar iedereen zijn rol en verantwoordelijkheden heeft.’

Minst ontwikkelde landen

De SOFF probeert al langer gegevens over weer- en klimaatwaarnemingen voor de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten te verbeteren, zegt de WMO. ‘Vroege waarschuwingssystemen zijn gebaseerd op weersobservatiegegevens, maar deze zijn fragmentarisch of ontbreken zelfs helemaal waar het gaat om veel van de minst ontwikkelde landen’, zegt Selwin Hart, VN-adviseur voor klimaatactie en rechtvaardige transitie.

‘Naarmate de klimaatcrisis verergert, is het cruciaal dat we de voorspellingskracht voor alle landen vergroten, zodat landen het risico op rampen kunnen verminderen. SOFF is een essentieel instrument om dit te bereiken’, zegt Guterres. Beter beschikbare weer- en klimaatwaarnemingen zouden een bijdrage zijn voor alle landen ter wereld, stelt de VN-baas.

Uit een rapport van de Wereldbank, de WMO en het Britse Met Office bleek dat betere gegevensverzameling wereldwijd sociaaleconomische voordelen van ruim 5 miljard dollar per jaar zou kunnen opleveren.