De Luxemburg-België-route van Telecom Italia

‘De Telecom Italia Group is een leidende multimedia-onderneming actief in vaste en mobiele telecommunicatie, internet en media, kantoor- en systeemoplossingen, onderzoek en ontwikkeling.’

Zo begint de ruling die het Italiaanse telecombedrijf in januari 2007 afsloot met Marius Kohl, hoofd van het Luxemburgse Bureau d’imposition Sociétés 6.

In de periode 2000-2001 zette Telecom Italia in Luxemburg vijf dochterbedrijven op. Eén daarvan, Telecom Italia Finance SA, biedt – aldus het gelekte document – financiële hulp aan zijn voornaamste aandeelhouder, het Italiaanse bedrijf Telecom Italia SpA, ‘alsook aan alle bedrijven waarin Telecom Italia SpA een direct of indirect belang heeft – financiële hulp zoals het aanreiken van leningen of het geven van guarantees or securities in eender welke vorm.’ 

‘Met andere woorden: Telecom Italia Finance treedt op als een soort bank voor de Telecom Italia Group.’

Investering van ruim een half miljard euro

De transactie waarvoor Telecom Italia bij Marius Kohl aanklopte, staat gedetailleerd in het document beschreven: ‘Telecom Italia Finance heeft besloten een deel van zijn cash (en cash equivalent positions) te investeren in een belangrijke deelname in een Belgische SICAV.’

Het plan was om gedurende korte tijd veel geld te investeren in een Belgische SICAV.

SICAV staat voor Société d’Investissement à Capital Variable, een Beleggingsvennootschap met Veranderlijk Kapitaal (BEVEK). De Belgische BEVEK, die sinds 1990 bestaat, kan onbeperkt deelbewijzen uitgeven en terugkopen.

‘Het management van het bedrijf heeft besloten om 549.999.999,17 euro te investeren in een Belgische SICAV voor eind december 2006. Dit komt overeen met 57 procent van de hoeveelheid cash (en cash equivalent positions) die op 31 oktober 2006 op de balans staat [van Telecom Italia Finance]. Het bedrijf is van plan om zijn investeringen in de eerste maanden van 2007 te reduceren, maar zal gedurende het hele jaar een minimale participatie van tenminste 8 miljoen euro aanhouden.’

Het plan was dus om gedurende korte tijd veel geld te investeren in een Belgische SICAV. Uit de jaarekening 2007 van het Luxemburgse bedrijf Telecom Italia Finance blijkt dat dat ook is gebeurd. Tegen eind 2007 was het bedrag wel teruggelopen van bijna 550 miljoen euro naar ruim 110 miljoen euro.

Vrijgestelde dividend-uitkeringen

Vervolgens beschrijft de ruling – namens Telecom Italia opgesteld door advieskantoor PricewaterhouseCoopers en afgestempeld door Marius Kohl – het fiscale luik van de transactie. Bottomline is dat de dividenuitkeringen door de Belgische SICAV/BEVEK alsook mogelijke kapitaalwinsten gerealiseerd op deze investering in Luxemburg vrijgesteld zijn van belasting. Daarvoor beriep Telecom Italia zich op het dubbelbelastingverdrag tussen België en Luxemburg, en op de Europese Moeder-Dochterrichtlijn:

‘Artikel 23 van het dubbelbelastingverdrag tussen België en Luxemburg stelt dat dividendenuitkeringen door een Belgische naamloze vennootschap aan een Luxemburgse naamloze vennootschap vrijgesteld worden van belastingen in Luxemburg op voorwaarde dat het Luxemburgse bedrijf vanaf het begin van het fiscale jaar in dat Belgische bedrijf een minimale deelname van 25 procent heeft, of een verwervingsprijs heeft van minstens 6.197.338 euro.’

Een andere voorwaarde is dat het Belgische bedrijf in België vennootschapsbelasting moet betalen. Dat was het geval, zo luidt de argumentatie, al geeft de ruling wel aan dat de ‘belastbare basis van een SICAV zeer beperkt is’.

Ook de Moeder-Dochterrichtlijn garandeert de vrijstelling van dividend-uitkeringen en de vrijstelling van winst op kapitaal gerealiseerd door de verkoop van aandelen mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. In de ruling wordt geargumenteerd dat dat het geval is, en dat de Belgische SICAV voor de richtlijn kwalificeert.

‘Als besluit na het bovenstaande, en gezien Telecom Italia Finance op elk moment meer dan 6 miljoen euro in de Belgische SICAV zal aanhouden, zullen dividendenuitkeringen door die laatste, of kapitaalwinsten gerealiseerd in Luxemburg op deze investering, vrijgesteld zijn van belasting’.

Tribunal Administratif

‘Inkomensconversie is één van de basisredenen van belastingplanning: via een tussenniveau belastbare inkomsten omzetten in niet-belastbare inkomsten.’ 

Een uitspraak van het Luxemburgse Tribunal Administratif op 15 februari 2012 ligt geheel in de lijn van de Luxemburgse ruling die Telecom Italia in 2007 afsloot.

‘De rechtbank besloot dat een participatie van een Luxemburgs bedrijf in een Belgische SICAV (een gereguleerd investeringsfonds dat op zijn inkomen een zeer voordelig belastingregime geniet) in aanmerking komt voor het regime van deelnemingsvrijstelling’, beschrijft de Belgische belastingspecialist Denis-Emmanuel Philippe de uitspraak in een online nieuwsoverzicht van advocatenkantoor DLA Piper.

‘Deze beslissing sloeg wel enkel op een vrijstelling inzake vermogensbelasting. Er wordt aangevoerd dat er geen redenen zijn waarom deze redenering niet van toepassing zou zijn op dividenden en winsten uit kapitaal.’

‘Zeer gunstig belastingregime’

Een Italiaanse ICIJ-collega besprak de ruling met een Italiaanse expert fiscaliteit. Die wees erop dat de investering in de Belgische SICAV maar enkele maanden duurde, en noemde het een gebruikelijke operatie om veel “belastingwinst” te maken.

‘Het dubbelbelastingverdrag tussen België en Luxemburg is eigenlijk onvoldoende specifiek omdat het dit soort afwijkende gevallen met aparte belastingregimes niet apart behandelt.’

ICIJ België legde de ruling voor aan een Belgische topexpert internationale fiscaliteit, die ook al vorige LuxLeaks-rulings had geanalyseerd. De man, die anoniem wenst te blijven, benadrukt dat een Belgische BEVEK een afwijkend belastingregime heeft.

‘Een BEVEK betaalt geen belasting op haar werkelijke inkomen. Ze betaalt alleen belasting als ze kosten maakt die verworpen worden of als je er abnormale voordelen aan geeft – die bij de BEVEK aftrekbaar zijn en bij u vrijgesteld. Die cadeaus zijn wel belastbaar.’

De vraag is bijgevolg, aldus de expert, of Luxemburg een investering in een Belgische BEVEK wel kan bekijken als een normale aandeleninvestering/participatie waarop de deelnemingsvrijstelling van toepassing is. ‘Of moet je het beschouwen als een investering in een soort offshore-achtige belegging, want BEVEKs betalen zo goed als geen belastingen in België? Dat is de kernvraag: is de Moeder-Dochterrichtlijn van toepassing? Tja, strikt juridisch wel, want zo’n BEVEK is een nv of een commanditaire vennootschap op aandelen, al heeft ze wel een zeer gunstig belastingregime. Daarover gaat belastingplanning: spelen op woorden.’

‘Het dubbelbelastingverdrag tussen België en Luxemburg is eigenlijk onvoldoende specifiek omdat het dit soort afwijkende gevallen met aparte belastingregimes niet apart behandelt. Dit is waar de OESO (de club van rijke landen, nvdr) met zijn Base Erosion and Profit Shifting-project naar kijkt. Die stelt dat zo’n vrijstelling een werkelijke belasting aan de basis vereist.’

‘De Luxemburgse wet interpreteert de zaken ruimer’

De expert legt ook uit dat het fiscale plaatje er anders uitziet wanneer een Belg investeert in een Luxemburgse SICAV/BEVEK: ‘België heeft een wetsartikel dat stelt dat als je investeert in een beleggingsvennootschap met een afwijkend belastingregime, je dan geen dividendvrijstelling in België krijgt. Onze Belgische wet is dus wel waterdicht. Maar de Luxemburgse wet interpreteert de zaken ruimer. Daardoor valt de belastingfase weg, met een veel mooier rendement als resultaat.’

‘Inkomensconversie is één van de basisredenen van belastingplanning: via een tussenniveau belastbare inkomsten omzetten in niet-belastbare inkomsten. Is dat schokkend? In België wordt zoiets wel aangepakt via antimisbruikbepalingen. Dit kan je vandaag internationaal niet meer maken.’

‘Géén commentaar. Het spijt me’

Hoeveel belastingvoordeel de Luxemburgse ruling voor de Telecom Italia-groep oplevert, kon MO* niet berekenen. Ook een bezoek aan het Groothertogdom bracht weinig soelaas. Toen we begin december bij Rue Eugene Ruppert 12 aanklopten – het adres waar de vijf Luxemburgse dochters van Telecom Italia gevestigd zijn – deed niemand de deur open. In de bureaus van Telecom Italia, op de eerste verdieping van een groot en modern kantoorgebouw, brandde geen licht. Ook de parking van Telecom Italia was leeg.

‘Jammer dat je niemand hebt aangetroffen bij Telecom Italia in Luxemburg’, reageerde Francesca Valagussa, hoofd Internationale Mediarelaties bij Telecom Italia in Rome.

Op de vragen waarom Telecom Italia een ruling had afgesloten in Luxemburg, en hoeveel belastingen het daardoor kon besparen, kwam echter geen antwoord.

‘Géén commentaar’, mailde Valagussa. ‘Het spijt me.’

Bronnen: www.telecomitalia.com, ruling door Marius Kohl dd. [1]7.1.2007, bezoek aan Luxemburg op 4.12.2014, gesprek met een Belgische topexpert internationale fiscaliteit op 30 november 2014, jaarekening 2007 van het Luxemburgse bedrijf Telecom Italia Finance, analyse door een Italiaanse expert fiscaliteit, mails van Francesca Valagussa dd. 4.12.2014 en 8.12.2014, nieuwsoverzicht van advocatenkantoor DLA Piper en GoPress.